Σχέση ιατρού – ασθενούς: Από την ενσυναίσθηση στον εμβολιασμό

Η ασθενοκεντρική προσέγγιση σύμμαχος στην ανάδειξη του εμβολιασμού

Μία πρωτότυπη εκδήλωση με τη μορφή ημερίδας – βιωματικού εργαστηρίου το Σάββατο 29/06, αποτέλεσε την αφορμή ανάδειξης της ανεκτίμητης αξίας του εμβολιασμού.  Την εκδήλωση με τίτλο «Ενσυναισθάνομαι – Εμβολιάζω» διοργάνωσε ο  Σύλλογος Ασθενών Ήπατος  «Προμηθέας», σε συνεργασία με τη Civil Act, την Ένωση Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής και το πρότυπο βιωματικό πρόγραμμα εκπαίδευσης Empathize with me doctor. Στόχο της εκδήλωσης αποτέλεσε η ευαισθητοποίηση παιδιάτρων/επαγγελματιών υγείας, ως βασικός αρωγός προαγωγής και προάσπισης του παιδικού/εφηβικού εμβολιασμού – της πρώτης γραμμής πρόληψης.

Η ορθή πληροφόρηση αποτελεί το κλειδί για την κατάρριψη μύθων που έχουν συσσωρευτεί με την πάροδο των χρόνων, όμως δεν θα πρέπει να περιοριζόμαστε σε αυτό. Η συνήθης πρακτική των «παράλληλων μονολόγων» και επιχειρηματολογίας από την κάθε πλευρά μοιάζει να μην λειτουργεί, καθώς ο γονέας που βρίσκεται σε θέση αμφισβήτησης του εμβολιασμού, ενδέχεται να πάρει μία απόφαση ζωής βάσει συναισθήματος. Σε αυτό το σημείο της αλληλεπίδρασης μεταξύ ιατρού – γονέα, εισέρχεται η έννοια της ενσυναίσθησης ως παράγοντας που επιδρά στην εδραίωση σχέσης εμπιστοσύνης, σεβασμού κι γνησιότητας.

Τα παραπάνω χαρακτηριστικά αποτελούν τον πυρήνα της ασθενοκεντρικής προσέγγισης. Μέσω της ενεργητικής ακρόασης, της ενσυναίσθησης και της άνευ όρων αποδοχής,  δίνεται η δυνατότητα παροχής ποιοτικότερων υπηρεσιών στους πολίτες, ενώ παράλληλα ευελπιστούμε στην αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης. Βάσει πρόσφατων στοιχείων, το 90% των Ελλήνων παιδιάτρων έχει αντιμετωπίσει τουλάχιστον μια περίπτωση άρνησης εμβολιασμού από γονείς – κηδεμόνες. Η επανεμφάνιση ασθενειών, όπως η ιλαρά, η πολιομυελίτιδα και η ευλογιά αποτελεί θλιβερό γεγονός, ενώ καταγράφηκε το «υψηλό ρεκόρ» δεκαετίας στην Ευρώπη, με περισσότερα από 41.000 κρούσματα ιλαράς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Κάθε χρόνο, οι θάνατοι παιδιών κάτω από 5 ετών, από λοιμώδη νοσήματα που προλαμβάνονται με εμβολιασμό, ξεπερνάνε το 1,5 εκ παγκοσμίως, ενώ αποφεύγονται 2-3 εκ θάνατοι λόγω εμβολιασμού, όπως τόνισε η κ Λία Συρίδου, MD, PhD, Παιδίατρος-Λοιμωξιολόγος, Γ. Ν. Θριάσιο κατά την εισήγησή της με θέμα «Εμβόλια σε παιδικό-εφηβικό πληθυσμό Επιδημιολογικά δεδομένα και εκτίμηση αναγκών»

Για τους παραπάνω λόγους, ο σχεδιασμός της ημερίδας περιλάμβανε κυρίως βιωματικό τρόπο μάθησης και διαδραστικότητας, προκειμένου να εκπαιδευτούν παιδίατροι στην δεξιότητα της ενσυναίσθησης βάσει πραγματικών περιστατικών, ως εργαλείο αντιμετώπισης περιστατικών άρνησης του εμβολιασμού. 

Με το αφορμή την εκδήλωση,  ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας» Γιώργος Καλαμίτσης δήλωσε «Σκοπός μας είναι να προάγουμε την παροχή βέλτιστων υπηρεσιών υγείας, με επίκεντρο τις συναισθηματικές και πρακτικές ανάγκες των ληπτών τους! Η θεραπευτική συμμαχία ιατρού –  ασθενούς είναι το πρώτο και ίσως το σημαντικότερο βήμα για τη θωράκιση της υγείας μας».

Ο Βασίλης Κιοσσές (Ψυχολόγος PhD,  Empathize with me doctor) ανέφερε πως τόσο οι γιατροί, όσο και οι γονείς έχουν ως κοινή συνισταμένη τη διασφάλιση της υγείας των παιδιών. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός πως ορισμένοι γονείς παίρνουν αποφάσεις από την καρδιά. Και εκεί ακριβώς πρέπει να στοχεύει η συμβουλευτική που κάνουν οι επαγγελματίες γύρω από τον εμβολιασμό. Κανένα επιχείρημα δεν μπορεί να λειτουργήσει εάν δεν υπάρχει μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο. Εάν ο γονιός δεν αισθάνεται το γιατρό ως μέρος του υποστηρικτικού του δικτύου, εάν δεν αισθάνεται πως η ανησυχία του ακούγεται, εάν δεν αισθάνεται πως ο επαγγελματίας επικυρώνει τα συναισθήματά του και δεν τα απαξιώνει, τότε ο διάλογος δεν μπορεί να έχει αποτέλεσμα. Η ημερίδα «Ενσυναισθάνομαι – Εμβολιάζω» ήταν μία καλή αρχή προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Κωνσταντίνος Νταλούκας, σημείωσε: «Είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε πράγματα και εμείς οι επαγγελματίες υγείας και εκπρόσωποι των ασθενών, προκειμένου να συνεργαστούμε καλύτερα και να αναπτύξουμε την επικοινωνία μεταξύ μας. Πιστεύουμε ότι είναι ο βασικότερος παράγοντας που θα πρέπει να υπάρχει, για να λειτουργήσει η υγεία προς όφελος των ασθενών».