ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΗΠΑΤΟΣ;

Η μεταμόσχευση ήπατος είναι μια χειρουργική διαδικασία που εκτελείται για την απομάκρυνση ενός νοσούντος ή τραυματισμένου ήπατος και την αντικατάστασή του με ένα ολόκληρο ή τμήμα ενός υγιούς ήπατος από άλλο άτομο, που ονομάζεται δότης. Δεδομένου ότι το ήπαρ είναι το μόνο όργανο στο σώμα που μπορεί να αναγεννηθεί, ένα μεταμοσχευμένο τμήμα του ήπατος μπορεί να αυξηθεί σε κανονικό μέγεθος μέσα σε εβδομάδες.

ΠΟΤΕ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ Η ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΗΠΑΤΟΣ

Μια μεταμόσχευση ήπατος συνιστάται όταν το ήπαρ ενός ατόμου δεν λειτουργεί πλέον επαρκώς ώστε να κρατήσει ζωντανό. Μια επιτυχημένη μεταμόσχευση ήπατος είναι μια σωτήρια διαδικασία για άτομα με ηπατική ανεπάρκεια. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ηπατική ανεπάρκεια αντιμετωπίζεται συντηρητικά, με φάρμακα και δίαιτα. Λίγες είναι οι περιπτώσεις που οδηγούνται στο χειρουργείο, για διάφορους λόγους που κρίνονται από τον υπεύθυνο, για τον ασθενή, γιατρό. Στο τελικό στάδιο της ηπατικής ανεπάρκειας, όταν πια έχει εξαντληθεί κάθε περιθώριο για την συντηρητική αντιμετώπιση, τίθεται η ένδειξη για μεταμόσχευση ήπατος

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗΣ

Οι συνήθεις αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν ένα ασθενή σε ανεπάρκεια ήπατος που να απαιτεί μεταμόσχευση ήπατος περιλαμβάνουν:

  • Ατρησία των χοληδόχων αγγείων: Είναι η συχνότερη αιτία μεταμόσχευσης ήπατος σε παιδιά
  • Κίρρωση ήπατος που μπορεί να προκληθεί από χρόνιες ηπατίτιδες B, D ή C, αλκοόλ, συγγενείς παθήσεις του ήπατος, πρωτοπαθή χολική κίρρωση
  • Οξεία ηπατική ανεπάρκεια που μπορεί να προκληθεί από οξείες ιογενείς ηπατίτιδες, τοξικούς παράγοντες όπως τα δηλητηριώδη μανιτάρια ή τη λήψη υπερβολικής δόσης ορισμένων φαρμάκων όπως η ακεταμινοφένη
  • Καρκίνος του ήπατος όπως το Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα.

ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΗ ΛΙΣΤΑ (ΠΡΟΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ)

Η λίστα για μεταμόσχευση ήπατος διακρίνεται στην επείγουσα και στην χρόνια. Στην επείγουσα λίστα εντάσσονται οι ασθενείς με κεραυνοβόλο οξεία ηπατική ανεπάρκεια, ή εάν το μεταμοσχευμένο ήπαρ δεν λειτουργήσει με επάρκεια. Στην χρόνια λίστα εντάσσονται όλοι οι υπόλοιποι ασθενείς. Προηγείται ένας λεπτομερής έλεγχος όλων των συστημάτων του οργανισμού. Στόχος είναι να εκτιμηθεί με ακρίβεια η αιτία της ηπατικής βλάβης, η πιθανότητα υποτροπής της στο μόσχευμα, το προσδόκιμο επιβίωσης του ασθενούς, οι συνυπάρχουσες επιπλοκές( πχ. ασκίτης, κιρσοί οισοφάγου κλπ) καθώς και η δυνατότητα του ασθενούς να ανταπεξέλθει στην επέμβαση. Χρήσιμα είναι διάφορα συστήματα εκτίμησης της βαρύτητας της κατάστασης του ασθενούς όπως το Child- Puegh και το MELD score.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ

Η κατανομή των ηπατικών μοσχευμάτων γίνεται με βάση την ομάδα αίματος, τις σωματομετρικές διαστάσεις του λήπτη σε σχέση με τον δότη, το χρόνο αναμονής στη λίστα καθώς και τον δείκτη βαρύτητας της κατάστασης του λήπτη (ΦΕΚ 973/1996).

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Η μεταμόσχευση του ήπατος αποτελεί μια από τις πιο δύσκολες και περίπλοκες χειρουργικές πράξεις σε όλη την ιατρική. Προηγείται ένας ταχύς επανέλεγχος της παρούσας κατάστασης του ασθενή, με στόχο να εξασφαλισθεί η δυνατότητα να ανταπεξέλθει στην βαρεία επέμβαση. Στην επέμβαση μπορεί να απαιτηθεί μεγάλος αριθμός μονάδων αίματος και παραγώγων του. Αφαιρείται το πάσχον ήπαρ και αντικαθίσταται με το μόσχευμα . Η επέμβαση διαρκεί συνήθως γύρω στις 6 ώρες. Μετά το τέλος της , ο ασθενής μεταφέρεται στην μονάδα εντατικής νοσηλείας όπου παραμένει ώσπου να ομαλοποιηθεί η λειτουργία του μοσχεύματος. Στην συνέχεια η νοσηλεία του συνεχίζεται στην κλινική.

ΠΟΡΕΙΑ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗΣ

Η μεταμόσχευση του ήπατος έχει αλλάξει τη φυσική ιστορία της βαριάς μη αναστρέψιμης οξείας ή χρόνιας ηπατικής ανεπάρκειας από οποιαδήποτε αιτία. Πριν από τη μεταμόσχευση οι ασθενείς με προχωρημένη ηπατική ανεπάρκεια πέθαιναν μέσα σε μήνες ή λίγα χρόνια. Σήμερα, το 80-90% των ασθενών που μεταμοσχεύονται επιβιώνει τον πρώτο χρόνο, ενώ η 5-ετής και η 10-ετής επιβίωση ανέρχονται στο 70 % και 65 %, με εξαιρετική ποιότητα ζωής (European Liver Transplant Registry).

Πηγή Κειμένων Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων