Η υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητος παράγοντας για μία γενική καλή υγεία. Οι τροφές που καταναλώνουμε είναι το μέσο που μας προμηθεύει με ενέργεια για τη συντήρηση και αναδόμηση του οργανισμού μας. Επηρεάζει επίσης το ανοσοποιητικό μας σύστημα και την ανταπόκριση του οργανισμού σε μία ασθένεια ή νόσο.
Στον αντίποδα, μία ανθυγιεινή διατροφή μπορεί να παρεμποδίσει την καλή υγεία και την ανοσοποιητική λειτουργία του οργανισμού μας. Ο ρόλος που παίζει η διατροφή σε παθήσεις όπως η στεφανιαία νόσος και το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι καλά τεκμηριωμένη. Μικρότερη τεκμηρίωση υπάρχει για το ρόλο που παίζει η διατροφή σε νόσους του ήπατος. Παρόλα αυτά, καθώς όλα τα τρόφιμα και τα υγρά που προσλαμβάνουμε μεταβολίζονται στο ήπαρ, η διατροφή διαδραματίζει σημαντικό ρόλο.
Η πιο κατάλληλη δίαιτα εξαρτάται από έναν αριθμό παραγόντων. Αυτοί περιλαμβάνουν την ηλικία, το βάρος, την έκταση της βλάβης του ήπατος, και τα συμπτώματά σας. Αξίζει αυτοί οι παράγοντες να συζητηθούν με έναν διαιτολόγο (μπορείτε να ζητήσετε από τον γιατρό σας για παραπομπή σε διαιτολόγο). Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποιες βασικές αλλαγές που μπορούν να συμπεριληφθούν στην καθημερινή σας διατροφή που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη θωράκιση του ήπατος.
Η πιο σημαντική αλλαγή που θα μπορούσε πιθανώς να γίνει σε αυτό το στάδιο, είναι η εξαίρεση τυχόν ουσιών που ενδέχεται να είναι επιβλαβείς για το συκώτι. Ειδικότερα, οι ουσίες αυτές αφορούν στο αλκοόλ και σε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ιδιαίτερα τα κορεσμένα λίπη. Επίσης, ο γιατρός σας είναι σε θέση να σας συμβουλεύσει σχετικά με ηπατοτοξικά φάρμακα.
Παρακάτω μπορείτε να βρείτε γενικές διατροφικές προτάσεις αλλά πάντα και πρωταρχικά συστήνεται η συμβουλή του γιατρού σας.
Τρόφιμα που προτείνονται:
- Φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
- Οι σύνθετοι υδατάνθρακες.
- Επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών.
- Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες.
- Τρόφιμα χαμηλά σε λιπαρά.
Τρόφιμα προς αποφυγή:
- Τα τηγανητά.
- Τα λιπαρά τρόφιμα ιδιαίτερα κορεσμένοι και υδρογονωμένα λίπη.
- Επεξεργασμένα τρόφιμα και το πρόχειρο φαγητό.
- Τρόφιμα που περιέχουν συντηρητικά και ενδεχομένως φυτοφάρμακα.
Πρωτεΐνες:
Η πρωτεΐνη είναι αναγκαία για την κατασκευή και τη συντήρηση των μυών, και την επούλωση του σώματος. 60-120 γραμμάρια πρωτεΐνης ανά ημέρα θεωρούνται κατάλληλη δόση για έναν ενήλικα.
Μεγάλες ποσότητες πρωτεϊνών στη διατροφή μπορούν να οδηγήσουν σε συσσώρευση των προϊόντων διάσπασης των πρωτεϊνών στο αίμα. Αυτό συμβαίνει επειδή συνήθως απομακρύνονται μέσω του ήπατος.
Εάν τα επίπεδα των προϊόντων αποικοδόμησης πρωτεΐνης είναι υψηλά, μια επιπλοκή είναι γνωστή ως εγκεφαλοπάθεια μπορεί να συμβεί. Αυτή η κατάσταση επηρεάζει τη διανοητική λειτουργία και συχνά προκαλεί «ομίχλη εγκεφάλου».
Παλαιότερες μελέτες δείχνουν ότι μια διατροφή η οποία αποκόπτει πρωτεΐνες από το κρέας βελτιώνει τα συμπτώματα της εγκεφαλοπάθειας. Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι είναι προτιμότερο να καταναλώνονται επαρκείς ποσότητες πρωτεΐνης καθώς η μειωμένη πρόσληψη πρωτεϊνών θεωρείται έλλειψη κατάλληλης τροφής.
Είναι δύσκολο να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ της πρωτεΐνη που χρειάζεται ο οργανισμός χωρίς να προκληθεί συσσώρευση των προϊόντων διάσπασης των πρωτεϊνών στο αίμα. Περίπου 1-1,5 γραμμάρια πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους θεωρείται δόκιμο.
Αλάτι
Η ηπατική κίρρωση μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση υγρού στην κοιλιακή χώρα. Αυτό είναι γνωστό ως ασκίτης και είναι ένα σύμπτωμα του τελικού σταδίου ηπατικής νόσου.
Οι άνθρωποι που έχουν ασκίτη θα πρέπει να περιορίσουν την πρόσληψη νατρίου τους σε λιγότερο από 1000 mg ανά ημέρα.
Αυτό θεωρείται δύσκολο, διότι πολλά τρόφιμα έχουν ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι. Εάν κριθεί απαραίτητο να περιοριστεί η πρόσληψη του νατρίου, συστήνεται η αποφυγή προσθήκης αλατιού στα τρόφιμα και έλεγχος της περιεκτικότητας σε αλάτι των τροφίμων προς κατανάλωση.
Ζάχαρη
Φαίνεται να υπάρχει σύνδεση μεταξύ της ηπατίτιδας C και των θεμάτων ρύθμισης των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Αυτό ενδεχομένως αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη.
Το ήπαρ ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα με τη μετατροπή της τροφής που τρώμε σε ουσίες που το σώμα μπορεί να χρησιμοποιήσει. Στη συνέχεια της μετατροπής οι ουσίες κυκλοφορούν ως ενέργεια του σώματος όταν το χρειάζεται.
Τα άτομα σε τελικό στάδιο ηπατικής νόσου έχουν δυσκολία στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Μία λύση που προτείνεται είναι η λήψη μικρών και συχνών γευμάτων που διατηρούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πιο σταθερά.
Φυλλώδη λαχανικά
Μελέτες δείχνουν ότι τα φυλλώδη λαχανικά μπορούν να μειώσουν τη σύνθεση των λιπαρών οξέων στο συκώτι και να βοηθήσουν στην προστασία από τα λιπαρά οξέα που σχηματίζουν συσσώρευση λιπαρών στις αρτηρίες.
Μια συσσώρευση λιπαρών στις αρτηρίες μπορεί να προκαλέσει μια κατάσταση που ονομάζεται αθηροσκλήρωση, η οποία είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για στεφανιαία νόσο.
Στα φυλλώδη λαχανικά περιλαμβάνονται το κατσαρό λάχανο, το σπανάκι, το λάχανο και οι κορυφές από βλαστούς.
Χυμοί
Η συμπερίληψη χυμών στη διατροφή μπορεί να είναι χρήσιμο για τους ανθρώπους που ζουν με ηπατίτιδα C.
Οι χυμοί δεν είναι απαραίτητο ότι παρέχουν περισσότερα οφέλη για την υγεία από την κατανάλωση ολόκληρων φρούτων και λαχανικών αλλά η πόση χυμών μπορεί να βοηθήσει στην πρόσληψη ενέργειας όταν η κατανάλωση μεγάλων γευμάτων δεν είναι δυνατή.
Είναι επίσης σημαντικό να διατηρηθούν τα ολόκληρα φρούτα και λαχανικά, ως μέρος της διατροφής σας, διότι οι χυμοί δεν περιέχουν φυτικές ίνες.
Λιπαρά
Το λίπος μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες καθώς εναπόθεση αυτού στο ήπαρ ενδεχόμενα να προκαλέσει φλεγμονή ή κίρρωση.
Φυσικά, μικρές ποσότητες λίπους θα πρέπει να καταναλώνονται στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής. Αντικαθιστώντας τα κορεσμένα λίπη με ακόρεστα λίπη μπορεί να βελτιωθεί η υγεία σας, βοηθώντας στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα σας.
Τα κορεσμένα λίπη βρίσκονται κυρίως σε λιπαρά κρέατα και γαλακτοκομικά προϊόντα με πλήρη λιπαρά, καθώς και σε κέικ και μπισκότα. Τα ακόρεστα λίπη που βρίσκονται στα ψάρια και τα τρόφιμα που προέρχονται από φυτά. Αυτά περιλαμβάνουν το ελαιόλαδο, τα καρύδια, το αβοκάντο και μαργαρίνες.
Σίδηρο
Το ήπαρ είναι σημαντικό για το μεταβολισμό του σιδήρου. Μολονότι ποικίλλει από άτομο σε άτομο, το μεγαλύτερο μέρος του σιδήρου που καταναλώνουμε αποβάλλεται από το σώμα με φυσικό τρόπο.
Τα άτομα με χρόνια ηπατίτιδα C έχουν μερικές φορές δυσκολία στην απελευθέρωση σιδήρου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερφόρτωση σιδήρου στο συκώτι, το αίμα και άλλα όργανα. Αυτή η υπερφόρτωση μπορεί να αυξήσει βλάβη ιστού στο ήπαρ.
Οι γυναίκες με έμμηνο ρύση είναι λιγότερο πιθανό να παρουσιάσουν υπερφόρτωση σιδήρου λόγω της απώλειας τους αίματος κάθε μήνα.
Εξαιτίας αυτού, οι άνθρωποι με χρόνια ηπατίτιδα C θα πρέπει να μειώσουν την ποσότητα των τροφίμων πλούσιων σε σίδηρο στη διατροφή τους. Αυτά περιλαμβάνουν το κόκκινο κρέας, το συκώτι, στρείδια, φακές, τα βερίκοκα και δημητριακά εμπλουτισμένα με σίδηρο. Ωστόσο, επειδή ο σίδηρος είναι ένα σημαντικό μέρος της διατροφής μας, συστήνεται να μην αποκοπεί τελείως.
Είναι σημαντικό να αποφευχθεί η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου, εκτός κι αν συνιστάται από το γιατρό σας.
Επίσης, η βιταμίνη C αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου από τις τροφές.
Καφές και καφεΐνη
Πρόσφατες μελέτες καταδεικνύουν ότι η καθημερινή κατανάλωση καφεϊνούχων ροφημάτων συνδέεται με λιγότερο προχωρημένη εμφάνιση ηπατικών ουλών σε άτομα με ηπατίτιδα C.
Η πρόσληψη 100mg καφεΐνης (που ισοδυναμεί με 2,5 φλιτζάνια καφέ) έχει συνδεθεί από μελέτες με περίπου κατά 1/3 μείωση των προχωρημένων ουλών, αλλά η υψηλότερη πρόσληψη δεν πιστεύεται ότι παράγει επιπλέον όφελος.
Πηγή: hepctrust.org.uk
