Το να ζει κανείς με ασθένειες όπως η ηπατίτιδα C μπορεί να γίνει μια κουραστική και δύσκολη κατάσταση να αντιμετωπίσεις. Πρόκειται για μία ασθένεια που γίνεται πολύ προσωπική για τον καθένα και μπορεί να σε επηρεάσει με ποικίλους τρόπους. Ωστόσο, πιστεύουμε ότι υπάρχουν διάφορες ενέργειες που μπορείς να κάνεις και οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν. Ελπίζουμε ότι σε αυτή την ενότητα θα βρεις τις λύσεις ώστε να το πραγματοποιήσεις αυτό.

Για να έχουμε μια καλή υγεία απαραίτητη είναι η σωστή και ισορροπημένη διατροφή. Η τροφή που καταναλώνουμε είναι υπεύθυνη για την παραγωγή ενέργειας, καθώς και για την διατήρηση και επισκευή του σώματος μας. Επίσης επηρεάζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και την αντίδραση του οργανισμού μας στις ασθένειες.

Μια κακή ή ανθυγιεινή διατροφή μπορεί να παρεμποδίσει την καλή υγεία και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Η διατροφή είναι αποδεδειγμένο ότι παίζει σημαντικό ρόλο σε παθήσεις όπως η στεφανιαία καρδιακή νόσος και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Λιγότερες αποδείξεις έχουμε πάνω στο αν η διατροφή επηρεάζει τις ηπατικές ασθένειες. Παρόλα αυτά όλα τα τρόφιμα και τα υγρά για να μεταβολιστούν πρέπει να περάσουν μέσα από το ήπαρ, και το γεγονός αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η διατροφή πρέπει να παίζει αρκετά σημαντικό ρόλο στην υγεία και αυτού του οργάνου το οποίο είναι απαραίτητο για τη ζωή.

Μια καλή διατροφή/δίαιτα εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Μερικοί από αυτούς είναι η ηλικία, το βάρος και ο βαθμός της ηπατικής βλάβης. Είναι σημαντικό να αναφέρεις στον διαιτολόγο σου αυτούς του παράγοντες (μπορείς να ζητήσεις από γιατρό ή σύμβουλο την παραπομπή σε έναν διαιτολόγο). Υπάρχουν κάποιες βασικές αλλαγές που μπορείς να κάνεις στη διατροφή σου οι οποίες θα βοηθήσουν στη φροντίδα του ήπατος σου.

Η πιο σημαντική αλλαγή που θα μπορούσες να κάνεις σε αυτή την φάση είναι ο αποκλεισμός όλων των ουσιών που μπορεί να είναι επιβλαβείς για το συκώτι σου. Ειδικότερα το αλκοόλ και τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ιδιαίτερα σε κορεσμένα λίπη. Ο γιατρός σου είναι σε θέση να σε συμβουλεύσει σχετικά με τα ηπατοτοξικά φάρμακα που θα πρέπει να αποφεύγεις.

Τρόφιμα που προτείνεται να συμπεριλάβεις στην διατροφή σου.

• Φρέσκα φρούτα και λαχανικά
• Σύνθετοι υδατάνθρακες
• Επαρκείς ποσότητες πρωτεΐνης
• Τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες
• Τρόφιμα  με χαμηλά λιπαρά

Τρόφιμα που καλό είναι να αποφεύγονται

• Τηγανητά
• Λιπαρά τρόφιμα και ιδιαίτερα τα κορεσμένα και υδρογονωμένα λίπη
• Επεξεργασμένα τρόφιμα και πρόχειρο φαγητό
• Τρόφιμα που περιέχουν πρόσθετα και φυτοφάρμακα

Δίαιτα και ηπατική βλάβη

Παρά το γεγονός ότι μπορεί να έχεις την HCV λοίμωξη για αρκετό καιρό, σε κάποιο χρονικό διάστημα η λοίμωξη θα αρχίσει να προκαλεί βλάβες στο συκώτι σου. Εξαιτίας αυτού ίσως είναι ανάγκη να υπάρξουν αλλαγές στις διατροφικές σου συνήθειές. Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη προτεινόμενη δίαιτα, καθώς η πορεία της νόσου και η επίδρασή της στο ήπαρ διαφέρει ανάλογα με τον άνθρωπο. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα κοινά στοιχεία που επηρεάζονται από την διατροφή:

Σίδηρος

Το ήπαρ παίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό του σιδήρου. Περίπου το 10% του σιδήρου που καταναλώνουμε φυσιολογικά εκκρίνεται από το σώμα μας. Άτομα με χρόνια ηπατίτιδα C έχουν μερικές φορές δυσκολίες στην αποβολή του σιδήρου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μια υπερφόρτωση σιδήρου από το αίμα στο συκώτι και στην συνέχεια σε άλλα όργανα. Αυτή η περίσσεια συγκέντρωσης σιδήρου μπορεί να αποδειχθεί επιζήμια για το ήπαρ και θεωρείται ως ένας παράγοντας που μπορεί να μειώσει τα ποσοστά ανταπόκρισης της θεραπείας στην ιντερφερόνη. Για το λόγο αυτό, τα άτομα με χρόνια ηπατίτιδα C θα πρέπει να μειώσουν τις ποσότητες των τροφών που είναι πλούσιες σε σίδηρο στη διατροφή τους. Μερικές από αυτές είναι τα κόκκινα κρέατα, το συκώτι, τα στρείδια, ο τόνος, το σουσάμι, τα βερίκοκα, τα δαμάσκηνα και τα δημητριακά ενισχυμένα με σίδηρο.

Είναι σημαντικό να αποφευχθεί η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου, εκτός και αν συνιστάται από το γιατρό σου. Πολυβιταμινούχα δισκία περιλαμβάνουν συχνά σίδηρο, γι ‘αυτό προτείνεται να ελέγξεις την ετικέτα. Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζεις ότι η βιταμίνη C αυξάνει την απορρόφηση του σιδήρου από τις τροφές.

Προ-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν υπερφόρτωση σιδήρου, λόγω της απώλειας αίματος που έχουν κάθε μήνα.

Λίπος

Οι δυσλειτουργίες του ήπατος είναι πιο συχνές σε αυτούς που είναι υπέρβαροι. Μερικές από αυτές τις δυσλειτουργίες αφορούν τα αυξημένα αποθέματα λιπαρών στοιχείων στο ήπαρ (“λιπώδης διήθηση του ήπατος’’ – “λιπώδες ήπαρ’’) που μπορούν να οδηγήσουν σε επιπρόσθετη φλεγμονή του οργάνου (στεατοηπατίτιδα), και ακόμα ταχύτερα σε κίρρωση και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. Οι δυσλειτουργίες αυτές μάλιστα τείνουν να είναι συχνότερες σε διαβητικούς και δυστυχώς η συχνότητα εμφάνισης διαβήτη είναι υψηλότερη σε άτομα με ηπατίτιδα C. Η παρουσία του λίπους στο ήπαρ μπορεί να οδηγήσει το συκώτι σε διόγκωση (που μπορεί να φανεί στο υπερηχογράφημα) αλλά και αύξηση των ηπατικών ενζύμων που μετρούνται στο αίμα (τρανσαμινάσες).

Οι υπέρβαροι ασθενείς με λιπώδες ήπαρ που μειώνουν το βάρος τους είναι πιθανό να παρουσιάσουν βελτίωση στις δυσλειτουργίες που σχετίζονται με την κατάσταση αυτή. Κατά συνέπεια, αν είσαι άτομο με χρόνια ηπατίτιδα C ή Β θα πρέπει να προσπαθήσεις να διατηρήσεις ένα φυσιολογικό βάρος, προκειμένου να αποφευχθεί η επιπλέον καταπόνηση του ήπατός σου.

Πρωτεΐνη

Η ιδανική ποσότητα και το είδος των πρωτεϊνών στη διατροφή των ατόμων που πάσχουν από ιογενείς ηπατίτιδες είναι ένα πολυσυζητημένο θέμα. Το «χτίσιμο» και η συντήρηση των μυών, η επισκευή και η επούλωση του σώματος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κατανάλωση πρωτεΐνης. Επαρκής κατανάλωση πρωτεϊνών για έναν ενήλικα θεωρούνται τα 60-120 γραμμάρια ανά ημέρα. Μεγάλες ποσότητες πρωτεϊνών στη διατροφή μπορεί να οδηγήσουν σε συσσώρευση των προϊόντων διάσπασης των πρωτεϊνών στο αίμα. Αυτό συμβαίνει επειδή η διάσπαση αυτή συμβαίνει μέσω του ήπατος. Εάν τα επίπεδα αυτών των προϊόντων διάσπασης αυξηθούν υπάρχει πιθανότητα αυτό να προκαλέσει μια επιπλοκή γνωστή ως εγκεφαλοπάθεια. Αυτή η κατάσταση επηρεάζει την ψυχική υγεία και συχνά είναι η αιτία απώλειας της διανοητικής διαύγειας ή και του λεγόμενου ’’ηπατικού κώματος’’.

Αρκετές μελέτες έχουν αποδείξει ότι μια χορτοφαγική δίαιτα που περιορίζει ή εξαλείφει την ζωική πρωτεΐνη βελτιώνει τα συμπτώματα της εγκεφαλοπάθειας.

Πρόσφατες μελέτες σε ασθενείς με εγκεφαλοπάθεια δείχνουν ότι μια πολύ χαμηλή σε πρωτεΐνες διατροφή δεν είναι πάντα απαραίτητη, εκτός από ασθενείς με σοβαρή εγκεφαλοπάθεια ή όταν στις περιπτώσεις που συνιστάται από το γιατρό. Χαμηλή πρόσληψη πρωτεΐνης μπορεί να συμβάλει στον υποσιτισμό και αδυναμία. Συνεπώς, η συμβουλή είναι να συνεχίσεις να τρως επαρκείς ποσότητες πρωτεΐνης (όχιμεγάλες), αλλά να καταναλώνεις μια μορφή πρωτεΐνης την φορά. Επίσης, είναι καλύτερο να τρως 3-4 μικρότερα γεύματα, αντί για ένα μεγάλο.

Η δυσκολία εξακολουθεί να υπάρχει μέχρι να βρεθεί ισορροπία μεταξύ της κατανάλωσης αρκετή ποσότητας πρωτεΐνης, ώστε να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού, χωρίς αυτή η κατανάλωση να είναι υπερβολική και να προκαλεί συσσώρευση των προϊόντων διάσπασης των πρωτεϊνών στο αίμα.
Οι ειδικοί συνιστούν για την ημερήσια κατανάλωση πρωτεΐνης, για εκείνους με ηπατική νόσο, 1 έως 1,5 γραμμάρια πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους. Ωστόσο, συμβουλές για την κατανάλωση πρωτεΐνης θα πρέπει να σου δοθούν από τον γιατρό σου ή έναν διαιτολόγο, δεδομένου ότι θα λάβουν υπόψη τους και άλλες σημαντικές παραμέτρους.

Αλάτι (Νάτριο)

Η κίρρωση μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση υγρού στην κοιλιά μια πάθηση γνωστή ως ασκίτης. Ο ασκίτης είναι μια από τις επιπλοκές που έχει το ήπαρ με νόσο σε τελικό στάδιο. Τα άτομα με αυτή την επιπλοκή πρέπει να ακολουθήσουν μια δίαιτα που περιορίζει την πρόσληψη νατρίου η οποία δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 1000 mg (1 γραμμάριο) ημερησίως. Ο περιορισμός αυτός μπορεί να είναι αρκετά δυσάρεστος, καθώς πολλά τρόφιμα και προϊόντα διατροφής περιέχουν πολύ υψηλή περιεκτικότητα αλατιού. Για παράδειγμα, μόνο ένα κουταλάκι του γλυκού αλάτι περιέχει 2.325 mg νατρίου.

Ο υγιεινότερος τρόπος πρόσληψης αλατιού είναι η διακοπή του ! Τα φρέσκα λαχανικά σε καθημερινή βάση, έχουν όσες ποσότητες αλάτων (νάτριο, κάλιο κλπ)  χρειάζεται ένας οργανισμός… Αυτό προϋποθέτει επίσης ότι θα πρέπει κανείς να μην καταναλώνει τις περισσότερες συσκευασμένες τροφές του εμπορίου που περιέχουν «κρυμμένο» αλάτι ως συντηρητικό, ακόμη κι αν έχουν γλυκιά γεύση (πχ. μπισκότα, γλυκά, μαργαρίνες, βούτυρο, ψωμί κλπ)… Επειδή όμως κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο (πρακτικά αδύνατο), τουλάχιστον θα πρέπει να αποφεύγεται εντελώς η πρόσληψη  επιπλέον αλατιού στο μαγείρεμα ή πάνω στο φαγητό. Τα μπαχαρικά και τα βότανα (ρίγανη, θυμάρι, κάρυ, δυόσμος, βασιλικός, πιπέρι, δενδρολίβανο κλπ) σε ικανές ποσότητες, μπορούν να κάνουν εξίσου νόστιμο ένα φαγητό και περιέχουν πολλές ευεργετικές ουσίες όπως τα αντιοξειδωτικά.

Ζάχαρη

Φαίνεται να υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ της ηπατίτιδας C και δυσκολία ρύθμισης των επιπέδων ζαχάρου στο αίμα. Αυτό ονομάζεται ’’αντίσταση στην ινσουλίνη’’ και σε μερικές περιπτώσεις αυτό μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη διαβήτη. Το συκώτι είναι υπεύθυνο για τη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Αυτό επιτυγχάνεται γενικά με τη μετατροπή της τροφής που τρώμε σε ουσίες που το σώμα μπορεί να χρησιμοποιήσει. Οι υδατάνθρακες και σάκχαρα που παίρνουμε με την τροφή αποθηκεύονται ως γλυκογόνο στο ήπαρ και απελευθερώνονται ως ενέργεια όταν οι απαιτήσεις ενέργειας του σώματος αυξάνονται. Τα άτομα με ηπατίτιδα C που έχουν αναπτύξει και διαβήτη έχουν συχνά δυσκολίες στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και αυτή η κατάσταση γίνεται ακόμα βαρύτερη σε άτομα με ηπατική βλάβη τελικού σταδίου. Μια λύση είναι να καταναλώνεις μικρά και συχνά γεύματα που θα κρατήσουν σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Σήμερα και σε αυτούς τους ασθενείς χορηγούνται αντιδιαβητικά φάρμακα, γιατί ο διαβήτης μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σοβαρές επιπλοκές, ιδιαίτερα από το καρδιαγγειακό σύστημα και πολλά άλλα όργανα.

Καφές / καφεΐνη

Ποτά που περιέχουν καφεΐνη όπως ο καφές, το τσάι και κάποια αναψυκτικά αφυδατώνουν το σώμα. Η καφεΐνη υφίσταται επεξεργασία μέσω του συκωτιού και στη συνέχεια αποβάλλεται από το σώμα μέσω των νεφρών. Αυτή η φυσιολογική διαδικασία επηρεάζεται εάν έχετε κίρρωση του ήπατος. Η κίρρωση μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερη συγκέντρωση καφεΐνης στο αίμα. Αυτή η αυξημένη συγκέντρωση μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα πονοκεφάλων, να προκαλέσει νευρικότητα, διάρροια, κόπωση, ίλιγγο, αϋπνία και άγχος. Οι άνθρωποι με ηπατίτιδα C θα πρέπει, όποτε είναι δυνατόν, να αποφεύγουν τα ποτά που περιέχουν καφεΐνη ή να προσπαθούν να μειώσουν την κατανάλωση τους.

Χωρίς αμφιβολία, το πιο αποτελεσματικό μέτρο που μπορείς να πάρεις όταν  νοσείς από την ηπατίτιδα C και που αυτό θα επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου είναι να αποφύγεις τελείως την κατανάλωση αλκοόλ. Η συχνότητα εμφάνισης του HCV μεταξύ των ατόμων που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ (π.χ. άνδρες που καταναλώνουν 4-5 αλκοολούχα ποτά την ημέρα) είναι πολύ υψηλή. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η συχνότητα εμφάνισης της ηπατίτιδας C είναι επτά φορές υψηλότερη μεταξύ των αλκοολικών παρά στο γενικότερο πληθυσμό.

Η έρευνα έχει δείξει ότι η βαρύτητα της ηπατικής νόσου σε πάσχοντες HCV είναι σαφώς εξαιρετικά υψηλότερη μεταξύ εκείνων που καταναλώνουν αλκοόλ. Αυτό έχει φανεί στα ποσοστά της ίνωσης, στην ανάπτυξη της κίρρωσης, στην συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του ήπατος και τελικά στα ποσοστά επιβίωσης. Είναι αβέβαιο αν είναι ασφαλής η κατανάλωση αλκοόλ έστω και σε μικρές ποσότητες από ασθενείς με HCV. Οι γιατροί οι οποίοι φροντίζουν ανθρώπους με λοίμωξη από ηπατίτιδα C συνήθως τους συμβουλεύουν να απέχουν εντελώς από το αλκοόλ. Μια έκθεση που εμφανίζεται στο Alcohol Clinical Expert παρατήρησε μια ταχύτερη ανάπτυξη της κίρρωσης και του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος σε αλκοολικούς ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα C. Ο κίνδυνος ανάπτυξης ηπατοκυτταρικού καρκινώματος σε αλκοολικούς με κίρρωση ήταν 8,3 φορές υψηλότερη από ό, τι μη-αλκοολικούς ασθενείς.

Φαίνεται επίσης να υπάρχει μια σχέση μεταξύ της κατανάλωσης αλκοόλ και ηπατίτιδας C στο ιικό φορτίο. Το ιικό φορτίο τείνει να αυξάνεται σε αναλογία με την κατανάλωση οινοπνεύματος, υποδηλώνοντας ότι το οινόπνευμα έχει κάποια επίδραση στο συκώτι παρόμοια με αυτή της ηπατίτιδας C (δηλαδή προκαλεί φλεγμονή στο ήπαρ – αλκοολική ηπατίτιδα). Η ανταπόκριση σε αντι-ιική θεραπεία επηρεάζεται επίσης από την κατανάλωση οινοπνεύματος. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει μειωμένο ρυθμό ανταπόκρισης SVR σε άτομα που πίνουν αλκοόλ σε σύγκριση με εκείνους που δεν κάνουν πίνουν.

Αλκοόλ και θεραπεία με ιντερφερόνη

Με στοιχεία από έρευνες στη Βρετανία ( National Institute for Health and Clinical Excellence) οι ασθενείς που δεν καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ θεωρούνται κατάλληλοι για θεραπεία με ιντερφερόνη. Για εκείνους που παίρνουν συνδυαστική θεραπεία με ιντερφερόνη θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το πόσο επηρεάζει το αλκοόλ το αποτέλεσμα της θεραπείας αλλά και το πόσο αυτό επιδρά συνολικά στην εμπειρία της  θεραπείας.

Μερικές από τις αρνητικές παρενέργειες της θεραπείας μπορεί να ενισχυθούν σημαντικά εάν καταναλωθεί αλκοόλ. Μια πολύ συχνή παρενέργεια της θεραπείας με ιντερφερόνη, η κατάθλιψη, σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ. Επιπλέον, υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι το αλκοόλ μειώνει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με ιντερφερόνη, παρόλο που ο λόγος που συμβαίνει αυτό δεν είναι ακόμη κατανοητός. Κατά συνέπεια, πολλοί γιατροί βλέπουν την θεραπεία από την κατάχρηση αλκοόλ ως μέρος της φροντίδας των ασθενών τους και ως μέρος της θεραπείας τους.

Τι πρέπει να κάνεις για την κατανάλωση αλκοόλ

Το καλύτερο πράγμα που μπορείς να κάνεις για το συκώτι σου είναι να σταματήσεις εντελώς την χρήση αλκοόλ. Το επόμενο καλύτερο πράγμα είναι να μειώσεις τις προμήθειες αλκοόλ από το σπίτι σου. Μερικοί άνθρωποι μπορούν να σταματήσουν την χρήση αλκοόλ αρκετά εύκολα, ενώ για άλλους αυτό μπορεί να γίνει μια αρκετά δύσκολη διαδικασία. Μερικοί άνθρωποι επιχειρούν μια δοκιμαστική αποχή από το αλκοόλ. Βάζουν στόχο να απέχουν ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (π.χ. μία εβδομάδα) και κατά τη διάρκεια της εβδομάδας κρατάνε σημειώσεις για το πόσο δύσκολο ή εύκολο το να απέχουν από το αλκοόλ . Αυτή η άσκηση θα σου δείξει πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για εσένα να σταματήσεις την χρήση αλκοόλ.

Αν πάρεις την απόφαση να σταματήσεις τελείως τη λήψη αλκοόλ, οι παρακάτω τεχνικές μπορεί να σε βοηθήσουν :

1. Απομάκρυνε τους πειρασμούς. Μην κρατάς καθόλου αλκοόλ στο σπίτι.

2. Προσδιόρισε τα μέρη ή τις καταστάσεις που τις έχεις συσχετίσει με το αλκοόλ. Αυτά θα μπορούσαν να είναι συγκεκριμένα μέρη (μπαρ, καφενεία, κτλ.), αλλά και άνθρωποι, αλλά ακόμα και κοινωνικές υποχρεώσεις (γάμοι, γιορτές, κτλ.). Αφού τα προσδιορίσεις το επόμενο βήμα είναι να τα αποφεύγεις συνειδητά. Δεν είναι εύκολο. Όμως προσπάθησε να σκεφτείς τι άλλα πράγματα σου αρέσει να κάνεις και ποιους άλλους ανθρώπους -που δεν πίνουν αλκοόλ- σου αρέσει να συναντάς. Συμμετέχοντας σε άλλες δραστηριότητες και με άλλους ανθρώπους μπορείς να κρατήσεις το μυαλό σου μακριά από το αλκοόλ.

3. Υπενθύμιζε στον εαυτό σου συχνά το γιατί έχεις αποφασίσει να μην κάνεις χρήση αλκοόλ και πόσο σημαντικό είναι αυτό για το μέλλον σου.

5. Ζήτα υποστήριξη. Αυτό θα μπορούσε να γίνει είτε από την οικογένεια και τους φίλους σου (αυτούς που δεν πίνουν αλκοόλ), από τον γιατρό σου ή από μια ομάδα υποστήριξης.

Αν αποφασίσεις να ελαττώσεις τη χρήση αλκοόλ – εδώ είναι μερικά πρακτικά πράγματα που μπορεί να σε βοηθήσουν:

1. Παρακολούθησε και κάνε μια απογραφή του πόσο αλκοόλ καταναλώνεις. Να είσαι ειλικρινής, ακόμα και αν η ποσότητα ακούγεται υπερβολική. Μόλις μάθεις να μετράς από ποια στιγμή αρχίζεις την χρήση θα σου γίνει πιο εύκολο να αναγνωρίσεις την πρόοδο που θα κάνεις.

2. Αν πίνεις αλκοόλ, προσπάθησε να πίνεις αργά και παράλληλα πίνε άφθονο νερό ή χυμό.

3. Καλό είναι να πίνεις μετά ή πριν το φαγητό, καθώς αυτό επιβραδύνει το ρυθμό απορρόφησης.

4. Είναι προτιμότερο και χαμηλότερου κινδύνου πρακτική το να πίνεις λίγο κάθε μέρα κατά την διάρκεια όλης της εβδομάδας παρά το να πιεις “τον άμπακο’’ μέσα σε μια μέρα ή στο σαββατοκύριακο, το δεύτερο είναι πραγματικά καταστροφικό για το ήπαρ σου.

5. Σκέψου πώς θα μπορούσες να ελαττώσεις την χρήση αλκοόλ. Αν για παράδειγμα είσαι ένας καθημερινός πότης ίσως θα μπορούσες  να πίνεις ένα ποτό λιγότερο την ημέρα, ή θα μπορούσες να αποφασίσεις την αποχή από το αλκοόλ για κάποιες ημέρες. Εάν έχεις συνηθίσει να πίνεις κατά την διάρκεια μιας συγκεκριμένης φάσης της ημέρας πχ. το βράδυ μετά την δουλειά, τότε ίσως θα μπορούσες να μειώσεις τον αριθμό των ποτών ή να αντικαταστήσεις κάποια από αυτά με μη-αλκοολούχα ποτά. Βάλε ένα στόχο που θα σχετίζεται με την μείωση της χρήσης αλκοόλ και προσπάθησε να τον υλοποιήσεις.

6. Ζήτα υποστήριξη. Αυτό θα μπορούσε να είναι είτε από την οικογένεια και τους φίλους σου (αυτούς που δεν πίνουν αλκοόλ) είτε από τον γιατρό σου ή από μια ομάδα υποστήριξης. Αυτό που μπορεί να βοηθήσει είναι να βρεις κάποιον που θα έχει θέσει τους ίδιους στόχους με εσένα, δηλαδή κάποιον που θα είναι στην διαδικασία να μειώσει ή να απέχει τελείως από την χρήση αλκοόλ. Μπορεί να βοηθήσει να έρθεις σε επαφή με κάποιον που έχει επιτύχει να ελαττώσει ή να σταματήσει την κατανάλωση αλκοόλ. Οι Ανώνυμοι Αλκοολικοί είναι ένας διεθνής οργανισμός που αφιερώνεται στην υποστήριξη των ανθρώπων που επιθυμούν να σταματήσουν να πίνουν. Στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετές ομάδες αυτοβοήθειας, όπου ο καθένας που επιθυμεί να σταματήσει να πίνει μπορεί να πάρει πληροφορίες, συμβουλές και υποστήριξη.

Τα διεγερτικά ναρκωτικά εκτός από την δραστική ουσία που περιέχουν αποτελούνται και από συστατικά άγνωστα τα οποία πολύ δύσκολα μπορούμε να προσδιορίσουμε. Μερικά από αυτά είναι η πούδρα (ταλκ), το αλεύρι ακόμα και τα φυτοφάρμακα. Η ακριβής επίδραση στο ήπαρ που μπορεί να έχουν αυτές οι ουσίες είναι αρκετά δύσκολο να εκτιμηθεί. Αν θέλεις να διακόψεις τη χρήση ψυχαγωγικών ναρκωτικών, υπάρχουν μέρη όπου μπορείς να πάρεις βοήθεια. Αν δεν είσαι διατεθειμένος για μια τέτοια προσπάθεια τότε θα ήταν καλό να προσπαθήσεις να ελαττώσεις τη χρήση τους, έτσι θα μειώσεις τη ζημιά που αυτά προκαλούν.

Τα ναρκωτικά αυτά είναι καταστροφικά για το ήπαρ σου, ειδικά αν πάσχεις από ηπατίτιδα C. Ζήτα βοήθεια με χρήση υποκατάστατων (μεθαδόνη, βουπρενορφίνη) ή σε ’’στεγνά’’ προγράμματα απεξάρτησης. Θα πρέπει να γνωρίζεις πως η μέχρι τώρα εμπειρία στην Ελλάδα δείχνει πως οι ενεργοί χρήστες αυτών των ουσιών, ενδιαφέρονται ιδιαίτερα να πάρουν θεραπεία για τη λοίμωξη και αντιλαμβάνονται πως η χρήση δεν τους βοηθάει, γι’ αυτό και σε μεγάλο ποσοστό ζητούν συνειδητά βοήθεια για να σταματήσουν τη χρήση. Μπορείς και εσύ να ανήκεις σε αυτούς και μπορούν να σε βοηθήσουν, ειδικά όσοι τα κατάφεραν και με τις δύο θεραπείες.

Ζήτησε βοήθεια και στήριξη (ψυχολογική, κοινωνική) για να βρεις ένα ασφαλές περιβάλλον όπου θα μπορείς να ζεις και να τρέφεσαι σωστά, αν δεν το έχεις. Θα σε βοηθήσει να προστατέψεις τον εαυτό σου από τη χρήση και τα επακόλουθά της και να μένεις αρκετά νηφάλιος ώστε να τηρήσεις σωστά τη θεραπεία της ηπατίτιδας C. Έρευνα μάλιστα έδειξε πως τα μέλη των θεραπευτικών κοινοτήτων (στεγνά προγράμματα απεξάρτησης) που έχουν ηπατίτιδα C, έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας στην τήρηση και το αποτέλεσμα της  θεραπείας για τη λοίμωξη.

Μέρη για βοήθεια

Εάν έχεις  αποφασίσει ότι θέλεις να κάνεις κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής σου, αλλά αισθάνεσαι ότι μια μικρή βοήθεια ή υποστήριξη μπορεί να είναι χρήσιμη, υπάρχουν μια σειρά από λύσεις που θα μπορούσες να εξετάσεις. Κάποιοι μπορεί να είναι σε θέση να σου παρέχουν βοήθεια άμεσα, ενώ άλλοι θα είναι σε θέση να σε παραπέμψουν σε ένα κατάλληλο άτομο ή μια κατάλληλη οργάνωση για βοήθεια.

Το κάπνισμα έχει αρνητική επίδραση στην υγεία του καθενός. Στις μέρες μας είναι αποδεδειγμένη η σχέση που έχει το κάπνισμα  με την ανάπτυξη ορισμένων μορφών καρκίνου, με το εμφύσημα, τη στεφανιαία νόσο και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Επιπλέον οι καπνιστές είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν λοιμώξεις του αναπνευστικού όπως βρογχίτιδα, πνευμονία και πλευρίτιδα. Το κάπνισμα είναι επίσης γνωστό ότι καταστρέφει τις απαραίτητες βιταμίνες του οργανισμού. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι το κάπνισμα μπορεί να επιταχύνει την εξέλιξη της ηπατίτιδας C. Αυτό δεν επιβεβαιώνεται, αλλά δεδομένου των γενικότερων αρνητικών συνεπειών που έχει το κάπνισμα στην υγεία, δεν θα αποτελούσε έκπληξη.

Εάν αποφασίσεις να σταματήσεις το κάπνισμα, ακόμα κι αν θεωρείσαι χρόνιος καπνιστής, θα βελτιωθεί η υγεία σου και θα μειώσεις τις πιθανότητες να αναπτύξεις κάποια ασθένεια που σχετίζεται με το κάπνισμα. Ωστόσο, τα να έχεις απλά την θέληση να σταματήσεις από το να είσαι έτοιμος να το πραγματοποιήσεις είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Η έρευνα έχει δείξει ότι ακόμη και η πιο αισιόδοξη σκέψη για να σταματήσεις το κάπνισμα είναι ανεπιτυχής, αν αυτή δεν ακολουθείται από μια σταθερή δέσμευση προς τον εαυτό σου για να σταματήσεις. Η δέσμευση αυτή, αναμφισβήτητα, είναι το σημαντικότερο κλειδί για την επιτυχία.

Η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να είναι μια πολύ αγχωτική διαδικασία, έτσι η επιλογή της σωστής χρονικής στιγμής για να αρχίσεις αυτήν την προσπάθεια είναι πολύ σημαντική. Αν είσαι έντονα αγχωμένος για μια σειρά από πράγματα και η νικοτίνη αποτελούσε μια διέξοδο διαφυγής από το άγχος, τότε ίσως είναι καλύτερα να αναβάλεις αυτήν την προσπάθεια  μέχρι να πέσουν τα επίπεδα του άγχους σου και να καταφέρεις να ανακτήσεις τον αυτοέλεγχό σου. Το να προσθέσεις ένα επιπλέον άγχος στον ήδη επιβαρυμένο εαυτό σου ίσως να μην είναι η καλύτερη ιδέα.

Η νικοτίνη είναι μια εθιστική ουσία που προκαλεί συμπτώματα στέρησης όταν απουσιάσει απότομα από τον οργανισμό σου. Επιπλέον, το κάπνισμα είναι μια συμπεριφορά που εύκολα μαθαίνεται αλλά δύσκολα ξεχνιέται, ειδικά αν βρεθείς σε καταστάσεις με ανθρώπους που καπνίζουν και δεν αντιμετωπίζουν υποστηρικτικά τη δική σου προσπάθεια. Οποιοδήποτε σχέδιο κάνεις ώστε να σταματήσεις το κάπνισμα αυτό πρέπει να περιλαμβάνει εκτός από την χημική εξάρτιση και την πρόβλεψη για αλλαγή της επίκτητης συμπεριφοράς που συνοδεύει το κάπνισμα : όπως ειπώθηκε και με τη χρήση αλκοόλ, θα πρέπει να μάθεις να αποφεύγεις συνειδητά μέρη, καταστάσεις και ανθρώπους που σε φέρνουν σε επαφή με το κάπνισμα, καθώς και συνήθειες που έχεις συνδέσει με αυτό (πχ. φαγητό, καφές, τηλέφωνο κλπ). Δεν είναι καθόλου εύκολο και θα πρέπει να το έχεις πάρει απόφαση για να το κάνεις…

Θεραπεία της νικοτίνης με υποκατάστατα

Μια σειρά από θεραπείες με υποκατάστατα ενάντια στην νικοτίνη είναι διαθέσιμες σήμερα. Αυτά περιλαμβάνουν τα επιθέματα νικοτίνης, δισκία, εισπνευστήρες και τσίχλες. Κάθε ένα από αυτά έχει σχεδιαστεί για να σε βοηθήσει να ανεξαρτητοποιηθείς από τη νικοτίνη σταδιακά, και ως εκ τούτου να ελαττώσει τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων στέρησης. Τα ποσοστά επιτυχίας διαφέρουν, αλλά στο σύνολο οι καπνιστές που χρησιμοποιούν υποκατάστατα της νικοτίνης ως μέθοδο για να σταματήσουν το κάπνισμα, έχουν μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας από εκείνους που τα αποφεύγουν. Καλό είναι να ενημερώσεις το γιατρό σου για το υποκατάστατο νικοτίνης που σκέφτεσαι να χρησιμοποιήσεις για να εξασφαλιστεί ότι αυτό δεν θα παρεμβαίνει ή δεν πρόκειται να υπάρξει ανεπιθύμητη αντίδραση με άλλα φάρμακα που μπορεί να παίρνεις. Στα ιατρεία διακοπής καπνίσματος στην Ελλάδα, υπάρχει εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό για να σε βοηθήσει να επιλέξεις ένα φάρμακο-υποκατάστατο της νικοτίνης.

Βελονισμός

O βελονισμός έχει προωθηθεί εδώ και πολλά χρόνια ως μια επιτυχημένη μορφή θεραπείας για να κόψει κάποιος το κάπνισμα. Η θεραπεία περιλαμβάνει γενικά την εισαγωγή βελόνων στους λοβούς των αυτιών. Μερικοί θεραπευτές χρησιμοποιούν και φυσική πίεση στα σημεία βελονισμού με το χέρι, τον αγκώνα ή με διάφορες συσκευές, ως εναλλακτική μέθοδο και παράλληλα με το βελονισμό. Το κύριο πλεονέκτημα του βελονισμού ως μέθοδο διακοπής του καπνίσματος για εκείνους με ηπατίτιδα C είναι ότι δεν επηρεάζει καθόλου τα φάρμακα που χρειάζεται να παίρνεις αν βρίσκεσαι σε θεραπεία. Φυσικά καλό είναι να αναζητήσεις έναν έμπειρο επαγγελματία.

Ατομική συμβουλευτική, ομαδική θεραπεία και υπνοθεραπεία είναι μερικές αποδεδειγμένα επιτυχημένες προσεγγίσεις στην προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος, που σε μεγάλο βαθμό υποβοηθούν συνδυαστικά τις υπόλοιπες μεθόδους. Η ψυχοθεραπεία είναι ίσως όχι απλώς απαραίτητη, αλλά θεμελιώδες κομμάτι της προσπάθειας για διακοπή του καπνίσματος, καθώς κατά κανόνα η εξάρτηση από τη νικοτίνη έχει πρωταρχικώς ψυχολογικά αίτια.

Διαχειρίσου την ενέργειά σου

Τα επίπεδα ενέργειας ποικίλλουν από άτομο σε άτομο. Η ενέργεια μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Απλά πράγματα, όπως οι καιρικές συνθήκες μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα ενέργειας. Το πιο σημαντικό, ιδιαίτερα σε ένα άνθρωπο με ηπατίτιδα C, είναι η αίσθηση αδυναμίας και κόπωσης, όπως επίσης και ψυχολογικές επιπτώσεις που πολλές φορές συνδυάζονται με τα σωματικά συμπτώματα. Επίσης πολλές φορές μπορεί να υπάρχουν και διαταραχές ύπνου, κάτι που δυσκολεύει ακόμη πιο πολύ την κατάσταση.

Για να μάθεις να διαχειρίζεσαι την ενέργειά σου, είναι σημαντικό να καταλάβεις ότι αυτή θα αλλάζει από στιγμή σε στιγμή. Μπορεί να υπάρχουν ημέρες που θα νιώθεις αδυναμία οι οποίες θα ακολουθούνται από περιόδους όπου θα νιώθεις καλύτερα και σε θέση να κάνεις και περισσότερα από ό, τι συνήθως. Προκειμένου να βεβαιωθείς ότι δεν θα επιβαρύνεις επιπλέον τον οργανισμό σου, καλό είναι να προσπαθήσεις να βρεις μια ισορροπία. Προτείνεται να θέτεις ρεαλιστικούς στόχους, να ακούς τις ανάγκες του σώματός σου έτσι ώστε να υπάρχει ισορροπία μεταξύ του τι πρέπει να γίνει και του τι μπορεί να περιμένει. Με την πάροδο του χρόνου θα μάθεις πώς να διαχειρίζεσαι την ενέργειά σου χωρίς να φέρνεις τον εαυτό σου στα όρια της εξάντλησης.

Ύπνος και ξεκούραση

Επίσης για να έχεις αρκετή ενέργεια πρέπει να ξεκουράζεσαι συχνά και να κοιμάσαι σωστά. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι εκτός από τον ύπνο την νύχτα καλό είναι να παίρνεις έναν υπνάκο και το απόγευμα,. Αυτό μπορεί να μην είναι απαραίτητο για κάθε μέρα, αλλά όταν νιώσεις κούραση, καλό θα είναι να ακούσεις την ανάγκη αυτή και να ξεκουραστείς.

Μπορεί να φαίνεται προφανές, αλλά το να έχεις αρκετή ξεκούραση και να κάνεις καλό ύπνο είναι πολύ σημαντικό. Οι άνθρωποι με ηπατίτιδα C συχνά βιώνουν διαταραχές ύπνου και νυχτερινή εφίδρωση. Η έλλειψη ύπνου ή οι διαταραχές ύπνου μπορεί να σου κάνουν να αισθανθείς οξύθυμος, κουρασμένος και κατάθλιψη. Μπορεί επίσης να επηρεάσει την ψυχική υγεία σου και να αυξήσει τα επίπεδα του άγχους σου. Στην πραγματικότητα, υπάρχει μία σαφής σχέση μεταξύ της κατάθλιψης, του άγχους και της αϋπνίας (αδυναμία να κοιμηθείς).

Η έλλειψη ύπνου επηρεάζει τα επίπεδα της ενέργειας σου και αυτό με την σειρά του επηρεάζει το πόσο καλά θα αντιμετωπίζεις την καθημερινότητα και το πόσο καλά θα αντιμετωπίζεις την καθημερινότητα μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα του ύπνου σου. Πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο, που μερικές φορές είναι αρκετά δύσκολο να σπάσει. Το να κοιμηθείς καλά μέσα στη νύχτα μπορεί να ακούγεται απλό, αλλά πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες. Υπάρχουν μια σειρά από απλά μέτρα που μπορείς να ακολουθήσεις για να βελτιώσεις την ποιότητα του ύπνου σου.

* Να πηγαίνεις για ύπνο μόνο όταν είσαι κουρασμένος

* Προσπάθησε να ρυθμίσεις τον ύπνο σου ώστε να πηγαίνεις στο κρεβάτι σου την ίδια ώρα κάθε βράδυ και να σηκώνονται την ίδια ώρα κάθε πρωί.

• Κοντά στην ώρα του ύπνου κάνε κάτι που θα βοηθήσει το μυαλό σου να ξεχάσει τα προβλήματα της καθημερινότητας, όπως το να ακούσεις μουσική, το διάβασμα ενός βιβλίου ή κάνε ένα ζεστό μπάνιο.

• Να αποφεύγεις να κάνεις οτιδήποτε διεγερτικό, όπως το να παρακολουθείς ένα ωραίο τηλεοπτικό πρόγραμμα πριν πάς για ύπνο.

• Να αποφεύγεις να τρως μεγάλα γεύματα αργά το βράδυ

• Να αποφεύγεις την κατανάλωση κάθε είδους διεγερτικών, όπως τσάι, αναψυκτικών τύπου κόλα, αλκοόλ, καφέ ή κακάο κοντά στην ώρα του ύπνου.

• Να αποφύγεις το μεσημεριανό ύπνο, εκτός αν είναι πραγματικά απαραίτητο.

• Βάλε στο πρόγραμμα χαλαρή ημερήσια άσκηση.

• Προσπάθησε να εξασφαλίσεις ιδανικές συνθήκες ύπνου στο δωμάτιό σου, δηλαδή σωστή θερμοκρασία, χωρίς φως και με ησυχία.

• Βεβαιώσου ότι το κρεβάτι σου είναι αρκετά ζεστό όταν πας για ύπνο. Για παράδειγμα, είναι καλύτερο να πιεις ένα ζεστό μπουκάλι νερό ή να έχεις το καλοριφέρ ανοιχτό μέχρι να φτάσει η ώρα για ύπνο παρά να σκεπάζεσαι με πολλές ζεστές κουβέρτες που θα σου προκαλέσουν εφίδρωση αργότερα το βράδυ.

• Αν ξυπνήσεις τη νύχτα και δεν θα αισθάνεσαι κουρασμένος, είναι καλύτερα να διαβάσεις κανένα βιβλίο μέχρι να νιώσεις υπνηλία.

• Επειδή η νυκτερινή εφίδρωση μπορεί να γίνει συχνό πρόβλημα, καλό είναι να μη φοράς συνθετικά ρούχα στο κρεβάτι.

* Υπάρχουν επίσης κάποια αφεψήματα που βοηθούν στην καταπολέμηση της αϋπνίας, όπως μερικά βότανα και τσάγια τα οποία μπορείς να τα πιείς λίγο πριν τον ύπνο. Το χαμομήλι είναι ένα γνωστό ηρεμιστικό. Τα μαξιλάρια με αιθέρια έλαια λεβάντας επίσης βοηθάνε. Εάν παρόλα αυτά εξακολουθείς να έχεις δυσκολία στον ύπνο, τότε καλό είναι να μιλήσεις με το γιατρό σου.

Στην περίπτωση αυτή καλό θα ήταν να αναζητήσεις τη βοήθεια της κατάλληλης ιατρικής ειδικότητας προκειμένου να βοηθηθείς. Η κατάλληλη ιατρική βοήθεια για το θέμα του ύπνου δεν είναι απαραίτητα τα ηρεμιστικά ή τα υπναγωγά φάρμακα που πολλοί γιατροί συνταγογραφούν. Αν αυτά δεν σε βοήθησαν, μπορείς να απευθυνθείς σε εξειδικευμένες μονάδες και εργαστήρια ύπνου ή ακόμη να χρησιμοποιήσεις άλλες εναλλακτικές μεθόδους, όπως η χαλάρωση, ο διαλογισμός, η γιόγκα, η βιοενεργειακή άσκηση κλπ. Φρόντισε πρώτα να ενημερωθείς για τις επιλογές που έχεις και κατόπιν να αναζητήσεις τη μέθοδο που πιστεύεις πως θα σε βοηθήσει.

Η ήπια άσκηση συνήθως αυξάνει την ενέργεια. Τα οφέλη ενός τακτικού προγράμματος άσκησης δεν είναι μόνο σωματικά, αλλά και διανοητικά.

Η άσκηση δυναμώνει τους μυς, τα οστά και ο οργανισμός όταν κινείται αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας. Παράλληλα, οι ενδορφίνες που εκκρίνονται από τον εγκέφαλο με την άσκηση είναι ένα εξαιρετικό ενδογενές φάρμακο για σωματική και ψυχική ευεξία. Αυτό μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη μιας θετικότερης στάσης ζωής αυξάνοντας το ηθικό σου και τονώνοντας τις λειτουργίες του εγκεφάλου. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι βοηθάει στην ομαλότερη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και στο να κοιμάσαι καλύτερα.

Βεβαίως είναι πολύ πιθανό, μερικά από τα σωματικά και ψυχικά συμπτώματα της ηπατίτιδας C να επηρεάσουν την απόφασή σου για συμμετοχή σε οποιαδήποτε δραστηριότητα. Αλλά η ήπια άσκηση, όπως περπάτημα, χαλαρό κολύμπι, ακόμη και ήπια τεντώματα θα βοηθήσουν να ανακουφίσεις το άγχος, την κόπωση, την κατάθλιψη και τους πόνους. Ενσωματώνοντας συχνή άσκηση στην καθημερινότητα σου μειώνεται η πιθανότητα να πέσεις σε καταθλιπτική διάθεση. Ωστόσο, καλό είναι να μην φτάσεις στο άλλο άκρο και να αρχίσεις να γυμνάζεσαι υπερβολικά, ειδικά αν απέχεις για καιρό από οποιαδήποτε μορφή άσκησης . Είναι προτιμότερο να ακούσεις το σώμα σου και να ξεκινήσεις χαλαρά.

Αν κατά την διάρκεια της άσκησης αρχίσεις να νιώθεις κούραση, δύσπνοια, αίσθημα λιποθυμίας ή ζάλη, καλό θα ήταν να σταματήσεις. Προτείνεται να ανεβάσεις ρυθμούς στην γυμναστική σου σταδιακά, θέτοντας τον εαυτό σου ρεαλιστικούς στόχους, είτε με τη σταδιακή αύξηση της έντασης της άσκησης ή  με τη σταδιακή αύξηση του χρόνου προπόνησης. Μπορεί επίσης να εξετάσεις την εναλλακτική μιας πιο ήπιας άσκησης, όπως χαλαρή κολύμβηση ή ποδηλασία. Η γιόγκαέχει αποδειχθεί ευεργετική για την βελτίωση της σωματικής δύναμης, στην μείωση του άγχους και στην χαλάρωση των μυών. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά μέρη που μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει μαθήματα γιόγκα και σε πολλές  περιπτώσεις τα μαθήματα αυτά μπορεί να γίνουν ακόμα και σε δικό σου χώρο.

Συχνά οι άνθρωποι με ηπατίτιδα C έχουν δυσκολία στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος τους. Σε γενικές γραμμές αυτό εκδηλώνεται με αίσθηση κρύου, και μόλις νιώσουν κρύο είναι πολύ δύσκολο να νιώσουν ξανά  ζεστασιά. Είναι καλό λοιπόν να προσπαθήσεις να αποφύγεις να εκτεθείς στο πολύ κρύο σε πρώτη φάση.

Μερικές συμβουλές που θα σε κρατήσουν ζεστό:

• Να φοράς πολλά λεπτά ρούχα τα οποία θα μπορείς εύκολα να βγάλεις, αν νιώσεις ζέστη.
• Κάνε συχνά ένα ζεστό μπάνιο.
• Χρησιμοποίησε ζεστά μπουκάλια νερού
• Κράτησε τα πόδια και τα χέρια σου ζεστά.

Οι άνθρωποι με ηπατίτιδα C, οι οποίοι είναι υπέρβαροι αυξάνουν την πιθανότητα εναπόθεσης του λίπους στο συκώτι τους. Σε μερικές περιπτώσεις καλό θα ήταν να χάσουν τα επιπλέον κιλά, προκειμένου να αποφευχθεί η συγκέντρωση λίπους και τα προβλήματα που προκαλεί το λιπώδες ήπαρ.

Επιπλέον, είναι γνωστό ότι οι ασθενείς με φυσιολογικό βάρος έχουν ένα υψηλότερο ποσοστό ανταπόκρισης στη θεραπεία με ιντερφερόνη για την ηπατίτιδα C .Οι υπέρβαροι ασθενείς με λιπώδες ήπαρ που μειώνουν το βάρος τους στη συνέχεια είναι πιθανό να παρουσιάσουν μείωση των διαταραχών που σχετίζονται με το λιπώδες ήπαρ. Ως εκ τούτου, τα άτομα με χρόνια ηπατίτιδα C θα πρέπει να προσπαθούν να διατηρήσουν ένα φυσιολογικό βάρος, προκειμένου να αποφευχθεί η επιπλέον καταπόνηση του ήπατος τους.

Στην γενικές γραμμές, οι άνθρωποι με ηπατίτιδα C συχνά δυσκολεύονται να διατηρήσουν το βάρος τους, ειδικά αν αντιμετωπίζουν γαστρεντερικά συμπτώματα όπως ναυτία, απώλεια όρεξης και διάρροια. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν όταν είσαι σε θεραπεία με ιντερφερόνη και η απώλεια βάρους μπορεί να γίνει σημαντικό πρόβλημα. Εάν βρεθείς σε αυτή την δύσκολη θέση να διατηρήσεις το βάρος σου, αυτό που μπορεί να σε βοηθήσει είναι το να αρχίσεις να τρως μικρά τακτικά γεύματα και να προσπαθήσεις να ενσωματώσεις στη διατροφή σου υδατάνθρακες.

Ιδανικό βάρος: Αυτό καθορίζεται σε  πίνακες με το ιδανικό προτεινόμενο βάρος για ενήλικες με βάση το ύψος τους χωρίς παπούτσια και το βάρος χωρίς ρούχα και παπούτσια. Για το ίδιο ύψος, υψηλότερο βάρος ισχύει για τους άνδρες, οι οποίοι τείνουν να έχουν μεγαλύτερους μύες και οστά από ότι οι γυναίκες.

Τι είναι ο πόνος;

Η αίσθηση του πόνου προκαλείται από ηλεκτρικούς παλμούς, οι οποίοι μεταδίδονται από τους τοπικούς νευρικούς υποδοχείς οι οποίοι έχουν υποστεί βλάβη στην περιοχή του σώματος όπου υπάρχει το πρόβλημα, κατά μήκος των νεύρων προς τον νωτιαίο μυελό, και στη συνέχεια προς τον εγκέφαλο. Μόλις αυτά τα νευρικά ερεθίσματα φθάνουν στον εγκέφαλο θα αρχίσεις να αισθάνεσαι πόνο. Το  μήνυμα που εκπέμπει ο εγκέφαλος αναμεταδίδεται προς την κατεστραμμένη περιοχή και τους γύρω μυς και όργανα  ώστε αυτά να λάβουν προληπτικά μέτρα (πχ: η απομάκρυνση του χεριού σου από ένα καυτό αντικείμενο).

Υπάρχουν δύο τύποι πόνου, ο οξύς πόνος που προκαλείται από έναν εξωτερικό τραυματισμό ή μια εσωτερική οργανική βλάβη και που σε γενικές γραμμές κρατάει  λιγότερο και σε κινητοποιεί να αναζητήσεις άμεσα λύση και ο χρόνιος πόνος που μπορεί να διαρκέσει για πολλά χρόνια και είναι σαφέστατα πιο δύσκολο να ανακουφιστείς από αυτόν. Ο χρόνιος πόνος σχετίζεται με μια συνεχή διακοπή και επανάληψη της ηλεκτρικής δραστηριότητας σε ένα ή περισσότερα σημεία του κεντρικού νευρικού συστήματος (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός).
Ο πόνος βιώνεται με διάφορούς τρόπους. Μπορεί να νιώσεις πόνο σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος ή μπορεί νιώσεις πόνο σε ολόκληρο το σώμα σου. Υπάρχει και η περίπτωση όπου οι ακραίες θερμοκρασίες μπορεί να σου προκαλέσουν έντονο πόνο.

Διαχείριση του πόνου

Η ενότητα αυτή δεν έχει σχεδιαστεί για να σε κάνει έναν εμπειρογνώμονα στον τομέα διαχείρισης του πόνου, αλλά ελπίζουμε ότι θα σε ενθαρρύνει να σκεφτείς το πώς μπορείς καλύτερα να διαχειριστείς τον πόνο.
Πρώτον, καλό είναι να μην αγνοείς οποιοδήποτε είδος πόνου. Ο πόνος είναι ο τρόπος που έχει το σώμα σου να επικοινωνεί μαζί σου όταν κάτι δεν πάει καλά ή όταν χρειάζεσαι ξεκούραση. Για παράδειγμα, αν στραμπουλίξεις τον αστράγαλό σου, τότε ενδεχομένως θα αισθανθείς πόνο, πρήξιμο και μώλωπες, , καθιστώντας αδύνατο να ρίξεις βάρος πάνω στο χτυπημένο σου αστράγαλο. Αυτός είναι ο τρόπος προστασίας που χρησιμοποιεί το σώμα σου μέχρι να αναρρώσεις από τον τραυματισμό. Ομοίως, εάν έχεις υπερβολικό πονοκέφαλο αυτό ίσως είναι μια αντίδραση του οργανισμού σου που θέλει να σου πει ότι χρειάζεσαι να ξεκουραστείς και να ηρεμήσεις.

Ο χρόνιος πόνος είναι σαφέστερα μια πιο περίπλοκη περίπτωση. Μερικές φορές είναι δυσκολότερο να προσδιοριστεί η αιτία του χρόνιου πόνου. Αυτό έχεις ως αποτέλεσμα, την δυσκολία στην διαχείρισή του. Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση των ανθρώπων με ηπατίτιδα C. Αν και ο ιός στοχεύει βασικά το συκώτι, η ηπατίτιδα C είναι σε θέση να επηρεάσει πολλές λειτουργίες του σώματος σου. Κατά συνέπεια, ο πόνος μπορεί να πάρει πολλές μορφές, από πόνο στους μυς και τις αρθρώσεις, κοιλιακούς πόνους, πόνους στην πλάτη, πονοκεφάλους, ξηρό και ερεθισμένο δέρμα, μέχρι και μάτια με ευαισθησία στο φως και στην θερμοκρασία.

Πολλές φορές, ο χρόνιος πόνος μπορεί να γίνει αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας και για αυτό μερικές φορές λόγω του ότι τον συνηθίζει κανείς δεν τον αναφέρουν οι άνθρωποι που τον βιώνουν. Όμως, εννοείται ότι μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την ποιότητα της ζωής σου. Κάνοντας μια απογραφή και σημειώνοντας κάθε πότε πονάς, ακόμη και για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, μπορεί να είναι μια ευκαιρία να αναγνωρίσεις πώς ο πόνος αυτός επηρεάζει τη ζωή σου. Αυτή η απογραφή μπορεί να γίνει ένα χρήσιμο εργαλείο για εσένα και το γιατρό σου. Εάν είσαι σε θέση να καταγράψεις συγκεκριμένες λεπτομέρειες σχετικά με τον πόνο, τότε είναι πιο πιθανό να εντοπιστεί το αίτιο που προκαλεί αυτόν τον πόνο ή να σου δοθεί μια εικόνα για το πώς ο πόνος μπορεί να αποφευχθεί ή διαχειριστεί.

Για παράδειγμα, εάν καταγράψεις ότι ο πόνος είναι χειρότερος μετά από κάθε γεύμα καλό θα ήταν να δοκιμάσεις κάποιες αλλαγές στην ποιότητα ή στην ποσότητα του φαγητού που τρως καθώς και στο χρονικό διάστημα των γευμάτων σου  ώστε να παρατηρήσεις εάν αυτές οι αλλαγές φέρουν αποτέλεσμα. Επίσης, εάν καταγράφεις τα μέτρα που παίρνεις για την καταπολέμηση  του πόνου και αυτά φέρουν ανακούφιση τότε αυτό ίσως σε βοηθήσει βρεις μια μόνιμη λύση. Παρακάτω υπάρχουν μερικές ερωτήσεις που μπορεί να σε βοηθήσουν να καταγράψεις μερικά στοιχεία:

* Πού αισθάνεσαι τον πόνο και προς τα πού επεκτείνεται ή απλώνεται αυτός ?

* Κάθε πότε νιώθεις τον πόνο ? Με τί συχνότητα μέσα στη μέρα ?

* Με τι μοιάζει ο πόνος σαν αίσθηση ? (πχ. απλή ενόχληση ? μαχαιριά ? πλάκωμα ? σφίξιμο ? τρύπημα από βελόνα ? χτυπήματα σαν από σφυρί ? τράβηγμα ? κάψιμο ?)

* Από τι άλλο συνοδεύεται ο πόνος ? (πχ. από δύσπνοια ? ζάλη ? ναυτία ? εμετό ? διάρροια ? αιματηρές κενώσεις ? θόλωση της όρασης ? μούδιασμα ? κλπ)

* Πόσο έντονος είναι ο πόνος σε μια κλίμακα από 1 έως 10 ?
* Πόσο καιρό διαρκεί ο πόνος ?

* Αναγνωρίζεις αν υπάρχει κάτι που τον προκαλεί ή τον κάνει χειρότερο ?

* Μήπως υπάρχει κάτι που τον κάνει ελαφρότερο ή τον ανακουφίζει ? Και τί έχεις κάνει ως τώρα για να ανακουφιστείς ?

* Τι αντίκτυπο έχει ο πόνος αυτός στη ζωή σου συνολικά ? Πόσο την έχει αλλάξει ?

Η ανακούφιση του πόνου έχει να κάνει με την προσπάθεια διατήρησης του πόνου υπό έλεγχο και αυτό αποτελεί ένα σημαντικό μέρος για την αντιμετώπιση και στην ηπατίτιδα C. Αυτή η προσπάθεια μπορεί να περιλαμβάνει τον εντοπισμό και την αποφυγή καταστάσεων που ενεργοποιούν τον πόνο, ή/και αρχίζοντας μια θεραπευτική αγωγή που μειώνει τη σοβαρότητα του πόνου με τη χρήση φαρμάκων ή θεραπειών που μειώνουν τον πόνο.

Την διαδικασία ανακούφισης από τον πόνο που σχετίζεται με την ηπατίτιδα C μπορούμε να τη χωρίσουμε σε 4 κατηγορίες :

1. Συγκεκριμένη θεραπεία η οποία στοχεύει στην εξάλειψη του ιού ως βασική αιτία του πόνου και των συνοδών συμπτωμάτων

Η θεραπεία που στοχεύει στην εξάλειψη του ιού της ηπατίτιδας C, η οποία προκαλεί τον πόνο αλλά και τα άλλα συμπτώματα, είναι η συμβατική θεραπεία με ιντερφερόνη και ριμπαβιρίνη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι ακόμη και με την εξάλειψη του ιού από τη θεραπεία δεν θα ανακουφιστούν ή θα εξαφανιστούν κατ’ ανάγκη και αμέσως όλα τα συμπτώματα που έχεις.

2. Παυσίπονα
Τα παυσίπονα μεταβολίζονται από το ήπαρ, αλλά στην περίπτωση της ηπατίτιδας C, ακόμη και η συνιστώμενη δόση μπορεί να αποδειχτεί τοξική (ηπατοτοξικά). Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό πριν πάρεις οποιοδήποτε παυσίπονο να το συζητήσεις με τον γιατρό σου. Η περιστασιακή λήψη κάποιου παυσίπονου δεν θα προκαλέσει κατά πάσα πιθανότητα πρόβλημα, αλλά προτείνεται να αποφεύγεις την παρατεταμένη χρήση καθώς μπορεί να οδηγήσει σε επιπρόσθετη επιβάρυνση του ήπατος.

Η χρήση της ουσίας παρακεταμόλη (που υπάρχει σε πολλά πολύ γνωστά σκευάσματα για την ανακούφιση από τον πόνο, τον πυρετό και τη φλεγμονή) θα πρέπει να γίνεται με πολλή περίσκεψη καθώς η ουσία αυτή είναι ιδιαίτερα τοξική για το ήπαρ σε καταστάσεις σοβαρής ηπατικής νόσου. Υπάρχουν άλλα φάρμακα από την κατηγορία αυτή των παυσίπονων-αντιπυρετικών-αντιφλεγμονωδών που είναι πιο ασφαλή για το συκώτι σου. Ρώτησε το γιατρό σου αν επιτρέπεται να πάρεις παρακεταμόλη για τον πόνο, ανάλογα με το πόσο επιβαρυμένο είναι το συκώτι σου από τη νόσο. Επιπλέον η κωδεΐνη, που είναι μια ουσία που πολλά παυσίπονα περιέχουν , μπορεί να προκαλέσει εξάρτηση εάν χρησιμοποιείται παρατεταμένα.

3. Εναλλακτικές θεραπείες για τον πόνο

Εναλλακτικές μορφές θεραπείας για την ανακούφιση του πόνου περιλαμβάνουν, φυσικές θεραπείες και ψυχοθεραπεία.

4.    Στρατηγικές αντιμετώπισης. Η Θεωρία της πύλης του Πόνου

Η Θεωρία της πύλης του πόνου, ανακαλύφθηκε το 1965 από τον Δρ Ronald Melzack & Dr Patrick Wall και δημοσιεύτηκε στο βιβλίο τους «The Challenge of Pain» το 1966. Η θεωρία αυτή υποστηρίζει ότι οι υποδοχείς των νεύρων στο νωτιαίο μυελό μπορεί να ανοίξουν έτσι ώστε να επιτρέψουν μέσω μηνυμάτων να αντιληφθούμε πόνο, ή μπορεί να μπλοκάρουν το πέρασμά τους, πράγμα που σημαίνει ότι ο πόνος δεν θα γίνει αισθητός. Η πύλη ανοίγει ή κλείνει ως αντίδραση στα μηνύματα που στέλνονται από τον εγκέφαλο. Συνεπώς, τα μηνύματα που εμείς επιλέγουμε να στείλουμε  θα είναι αυτά που θα ευθύνονται για το άνοιγμα ή το κλείσιμο της πύλης. Η πύλη μπορεί επίσης να κλείσει, διεγείροντας περιφερειακά σημεία του σώματος, όπως τα χέρια ή τα πόδια, αυτός είναι ο τρόπος που λειτουργεί ο βελονισμός.

Ενέργειες και καταστάσεις που βοηθούν να ανοίξει η πύλη του πόνου:

•    Κάνοντας υπερβολικές δραστηριότητες

•    Φόβος και γενικά έντονα συναισθήματα

•    Όταν οι σκέψεις σου είναι επικεντρωμένες στο αίτιο του πόνου

•    Κακή διατροφή

•    Κατάθλιψη, άγχος, αναποφασιστικότητα

•    Κόπωση, κακή στάση του σώματος

Διάφορες ενέργειες που βοηθούν να κλείσει η πύλη του πόνου:

Γέλιο, μασάζ, άσκηση, ύπνωση, να είσαι ενθουσιώδης, το μασάζ στην περιοχή που πονάει, διαλογισμός, συναισθήματα χαράς, καλή στάση του σώματος, χαλάρωση, απόσπαση της προσοχή σου από τον πόνο, υιοθετώντας μια θετική στάση, εναλλαγές ζεστού ή κρύου στην περιοχή που πονάει, ήπια άσκηση (πχ: taichi), να παίρνεις συχνά βαθιές αναπνοές, μουσική, πίστη και προσευχή, υιοθετώντας ένα τρόπο ζωής που θα σου δίνει νόημα πχ: βοηθώντας άλλους συνανθρώπους σου.

Πολλές από αυτές τις ενέργειες βοηθούν στην απελευθέρωση των ενδορφινών και μειώνουν την νευρική ηλεκτρική δραστηριότητα. Η άσκηση είναι ένας ιδιαίτερα καλός τρόπος για την απελευθέρωση της ενδορφινών. Η λύση για την ανακούφιση από τον χρόνιο πόνο συχνά βρίσκεται στα χέρια μας. Βάζοντας σε εφαρμογή μερικές από τις παραπάνω ενέργειες υπάρχει πιθανότητα  να διεγερθούν συγκεκριμένα σημεία του εγκέφαλου τα οποία θα βοηθήσουν να κλείσει η «πύλη» του πόνου. Κάνοντας αυτά τα πράγματα στην πράξη δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο πόνος θα εξαφανιστεί τελείως. Αυτό που θα συμβεί είναι ότι θα αντικαταστήσεις την συναισθηματική αντίδραση στον πόνο (θυμό, φόβο, ανησυχία,απελπισία) με μια πιο θετική στάση. Αυτό θα σου δώσει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσεις καλύτερα την κατάσταση, παρότι είναι πιθανό να εξακολουθείς να αισθάνεσαι πόνο.

Το άγχος είναι μια λέξη που έχει πλέον ενσωματωθεί στο λεξιλόγιο μας. Σχεδόν όλοι μας έχουμε αισθανθεί άγχος κάποια στιγμή στην ζωή μας. Φαίνεται ότι αυτό έχει γίνει αναπόφευκτο χαρακτηριστικό της σύγχρονης ζωής. Ο καθένας διαφέρει στο πώς βιώνει το άγχος. Ότι φαίνεται για κάποιον καταστροφικό μπορεί να είναι για έναν άλλο ένα απλό και διαχειρίσιμο πρόβλημα καθημερινότητας.

Τα πράγματα που προκαλούν άγχος έχουν πολλές μορφές και είναι συνθήκες ή καταστάσεις που παράγουν συναισθήματα αβεβαιότητας και χάσιμο ελέγχου. Για παράδειγμα, η πίεση της δουλειάς, προσωπικές κακοτυχίες, προβλήματα σχέσεων, οικονομικά προβλήματα, είναι μερικές από τις καταστάσεις που προκαλούν άγχος, αλλά ο κατάλογος αυτός είναι ατελείωτος. Τα αποτελέσματα ορισμένων αλλαγών στη ζωή ενός ατόμου μπορεί να είναι ιδιαίτερα αγχωτικά. Παράλληλα με τη διάγνωση της ηπατίτιδας C θα έρθουν και αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα σου όπως και αλλαγές στην υγεία σου. Προτείνεται να πάρεις μέτρα για την αντιμετώπιση του στρες που αυτές οι αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν.

Σε βιολογικό επίπεδο, το στρες μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις επιβίωσης προκαλώντας είτε ’’αντίδραση μάχης’’ είτε ’’αντίδραση φυγής’’. Αυτό συμβαίνει γιατί το αυτόνομο νευρικό σύστημα παράγει αδρεναλίνη και κορτιζόλη και απελευθερώνει επιπλέον γλυκόζη. Αυτές οι χημικές ουσίες αυξάνουν την λειτουργία της καρδιάς και τον ρυθμό της αναπνοής, αυξάνουν την αρτηριακή πίεση και επίσης την παροχή αίματος στους μύες. Αυτά γίνονται αυτόματα προκειμένου να παρέχουν επιπλέον ενέργεια που σου δίνει τη δυνατότητα να σκεφτείς γρηγορότερα, να αντιδράσεις πιο γρήγορα και αν χρειαστεί να βαδίσεις ταχύτερα ή να τρέξεις. Αυτή η αντίδραση είναι ιδιαιτέρως βοηθητική σε καταστάσεις πραγματικού κινδύνου, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια βραχυπρόθεσμη αντίδραση του οργανισμού.

Το σώμα είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε με την αντίδραση που υιοθετείς για την αντιμετώπιση της αγχωτικής κατάστασης, αυτό να καίει τις επιπλέον ορμόνες και χημικές ουσίες που παράγονται. Το σώμα χρειάζεται στη συνέχεια να χαλαρώσει για να επιστρέψει σε μια κατάσταση ορμονικής ισορροπίας. Το σώμα δεν έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσει παρατεταμένες περιόδους στρες, χωρίς αντίστοιχες περιόδους χαλάρωσης. Με ένα απλό παράδειγμα, είναι ανθυγιεινό να αισθάνεσαι γεμάτος με ενέργεια, για ένα σπριντ 100 μέτρων, ενώ βρίσκεσαι μέσα στο λεωφορείο παγιδευμένος στην κίνηση. Ειδικότερα, τα σε μόνιμη βάση υψηλά επίπεδα της κορτιζόλης βλάπτουν το ανοσοποιητικό σύστημα και την παραγωγή των Τ-λεμφοκυττάρων και ιντερφερόνης. Και τα δύο αυτές ουσίες αποτελούν μέρη του φυσικού μηχανισμού άμυνας του οργανισμού απέναντι στον ιό της ηπατίτιδας C.
Υπάρχουν επίσης μερικές ενδείξεις ότι τα υψηλά επίπεδα της κορτιζόλης επηρεάζουν τον εγκέφαλο, καταστρέφοντας τις περιοχές που είναι υπεύθυνες για την μνήμη. Το χρόνιο στρες και οι παρατεταμένες περίοδοι άγχους ευθύνονται και για άλλες αρνητικές συνέπειες. Μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τόσο τη συναισθηματική υγεία σου αλλά και τα επίπεδα της ενέργειάς σου. Αυτό θα φέρει ακόμα περισσότερη δυσφορία και θα προκαλέσει ακόμη περισσότερο άγχος, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο ταλαιπωρίας. Συνεπώς, είναι σημαντικό να προσπαθήσεις να μειώσεις το στρες όσο το δυνατόν περισσότερο και να μάθεις να κάνεις εποικοδομητική διαχείριση του άγχους σου.

Το έντονο άγχος είναι η πιο κοινή μορφή του στρες και προέρχεται από άμεση πίεση. Μπορεί να νιώσεις έντονη εφορία όταν θα βιώνεις την έκρηξη ενέργειας, (πχ. είναι το συναίσθημα που νιώθεις όταν προσπαθείς σου να ολοκληρώσεις το καθάρισμα του σπιτιού λίγο πριν εμφανιστούν οι καλεσμένοι για το πάρτι γενεθλίων σου!)
Η σεξουαλική επιθυμία έχει επίσης περιγραφεί ως μια μορφή έντονου στρες. Το οξύ στρες θα πρέπει να είναι μικρής χρονικής διάρκειας και κατόπιν να συνοδεύεται από περίοδο χαλάρωσης. Οι πιέσεις της σύγχρονης ζωής δημιουργούν συχνές περιόδους έντονου άγχους κάτι που μερικές φορές αναφέρεται ως ’’επεισοδιακό έντονο άγχος’’ Αυτές οι στιγμές μπορεί να σου προσφέρουν μέχρι και ευχαρίστηση εφόσον διακόπτονται από περιόδους χαλάρωσης.

Δυστυχώς, όμως πολλές φορές η περίοδος χαλάρωσης δεν έρχεται ποτέ και έτσι προκαλείται το χρόνιο στρες. Επειδή αυτό είναι μια συνεχής κατάσταση, το νιώθουμε ως φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού. Ως αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος, μπορεί νιώσεις δυσκολία ακόμα και στο να πας στην δουλειά, είτε νιώθεις αγχωμένος είτε όχι. Πολλά από τα συμπτώματα της ηπατίτιδας C είναι παρόμοια με εκείνα του στρες, και το ένα μπορεί να ενισχύσει το άλλο. Μπορείτε να αντιμετωπίσεις τα συμπτώματα του στρες και να τα αποδίδεις στην εξέλιξη της νόσου, η οποία με την σειρά της είναι πιθανό να σε ανησυχήσει και να αυξήσει επιπλέον τα επίπεδα του άγχους σου. Το άγχος εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους και μερικές φορές μπορεί να αναγνωριστεί μόνο από τα συμπτώματά του. Επομένως, μπορεί να είναι πολύ χρήσιμο να ρίξεις μια ματιά στα συμπτώματα.

Τα συμπτώματα του άγχους

Η ακόλουθη λίστα περιλαμβάνει τα πιο κοινά συμπτώματα του στρες. Αυτό μπορεί να σε βοηθήσει στο να αρχίζεις να αναγνωρίζεις το πότε αισθάνεσαι αγχωμένος. Η αναγνώριση του ότι είσαι αγχωμένος είναι το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση του να κάνεις κάτι γι ‘αυτό.

Σωματικά συμπτώματα
•    Πονοκέφαλος
•    Πόνος στην πλάτη ή πόνος στον αυχένα
•    Ένταση στου ώμους
•    Κόπωση
•    Τρίξιμο των δοντιών
•    Αϋπνία
•    Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ ή πολύ κάπνισμα
•    Πεπτικές διαταραχές
•    Εφίδρωση
•    Ναυτία
•    Ξηροστομία
•    Δύσπνοια
•    Έντονοι καρδιακοί παλμοί

Συναισθηματικά ή διανοητικά συμπτώματα
•    Αμνησία
•    Σύγχυση
•    Λήθαργος
•    Δυσκολία συγκέντρωσης/ απόσπαση προσοχής
•    Χαμηλή παραγωγικότητα
•    Πλήξη
•    «Θαμπές» (όχι οξυμένες) αισθήσεις
•    Έλλειψη νέων ιδεών
•    Ανησυχία
•    Ευερεθιστότητα
•    Κατάθλιψη
•    Εναλλαγές διάθεσης
•    Ξεσπάσματα κλάματος
•    Εύκολή αποθάρρυνση
•    Αρνητική διάθεση
Κοινωνικά συμπτώματα
•    Απομόνωση
•    Μειωμένη σεξουαλική διάθεση
•    Γκρίνια
•    Μοναξιά
•    Λιγότερες επαφές με φίλους
•    Έντονη αυτοκριτική
•    Αυτολύπηση

Μια θετική στάση

Ανάπτυξη και η διατήρηση μια θετικής στάσης είναι ίσως το πιο σημαντικό πράγμα που ένα άτομο με ηπατίτιδα C μπορεί να κάνει για τον εαυτό του. Τα μηνύματα που στέλνουμε στους εαυτούς μας υπαγορεύουν όχι μόνο τις διαθέσεις και τη συμπεριφορά μας, αλλά μπορεί επίσης να έχουν μια ισχυρή επίδραση στην φυσική μας κατάσταση. Αυτό συνολικά, δεν είναι το ίδιο με το αίσθημα της ευτυχίας – έχει να κάνει περισσότερο με τη δημιουργία μια εντελώς καινούργιας στάσης ζωής, που ίσως είναι ένα σημαντικό βήμα για να φτάσει κανείς σε αυτό που οι περισσότεροι ονομάζουν ’’ευτυχία’’. Δεν πρόκειται δηλαδή τόσο για ένα αίσθημα, όσο για ένα εσωτερικό σχέδιο δράσης προκειμένου να αλλάξει η αντιμετώπιση της ζωής σε θετική κατεύθυνση συνολικά και παρά τις δυσκολίες.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι πολλοί άνθρωποι με χρόνιες ασθένειες που είναι σε θέση να διατηρήσουν μια θετική στάση βιώνουν μια επιβράδυνση στην εξέλιξη της ασθένειάς τους και ανταποκρίνονται καλύτερα στη θεραπεία. Μερικοί άνθρωποι δυσκολεύονται να υιοθετήσουν μια θετική στάση στη ζωή τους γενικά, και αν τους προκύψει και η ηπατίτιδα C δημιουργεί ένα επιπλέον εμπόδιο. Παρακάτω είναι μερικά προτεινόμενα πράγματα που μπορείς να σκεφτείς και να υιοθετήσεις:

Αρχικά η διάγνωση της ηπατίτιδας C συνήθως προκαλεί έντονη ανησυχία. Μπορεί να πέρασες ώρες στο διαδίκτυο για να μάθεις πληροφορίες πάνω στον ιό, να μίλησες με άλλους πάσχοντες, να διερεύνησες  όλες τις επιλογές θεραπείας και να ήρθες σε επικοινωνία με γιατρούς και επαγγελματίες εναλλακτικής ιατρικής. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι πιθανό να σταματήσεις να κοιτάς τον εαυτό σου με τον τρόπο που τον έβλεπες πριν από τη διάγνωση, και μπορεί να αρχίσεις να τον κοιτάς μέσα από το πρίσμα της νόσου σου. Πρέπει να γνωρίζεις ότι πρώτα από όλα αυτό δεν είναι υγιές αλλά μια δυνητικά καταστροφική προσέγγιση.

Οι ιδιότητες που σε κάνουν τον άνθρωπο που είσαι, παραμένουν παρά την ύπαρξη της λοίμωξης. Εάν επιλέξεις να αρχίζεις να ορίζεις τον εαυτό σου ως άνθρωπο με Ηπατίτιδα C, τότε και οι άνθρωποι γύρω σου θα κάνουν το ίδιο. Δεν θα σταματήσεις να είναι ένας καλός πατέρας, σύζυγος, φίλος, επαγγελματίας, επειδή διαγνώστηκες με ηπατίτιδα C. Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν με επιτυχία τον ιό είναι αυτοί που ασχολούνται με  τον ιό τόσο όσο αφορά τα πρακτικά ζητήματα που πρέπει να κάνουν, δηλαδή τη θεραπεία, τη διατροφή και την καθημερινότητα αλλά δεν τον αφήνουν να περιορίσει τον τρόπο ζωής που έχουν επιλέξει να ζούνε.

Ζώντας στο εδώ και τώρα

Σημασία έχει το σήμερα, το αύριο είναι απρόβλεπτο και το χθες είναι πλέον ιστορία. Πολλοί ασθενείς με ηπατίτιδα C είναι δύσκολο να ζήσουν στο παρόν. Ίσως να σε στοιχειώνουν ερωτήσεις από το παρελθόν, όπως «πώς κόλλησα τον ιό» ή ανησυχίες για το μέλλον, όπως «τι είδους ζωή θα έχω με αυτόν το νιό; «Ενώ από την μια είναι μια φυσιολογική ανησυχία να θέλεις να μάθεις πώς νόσησες, από την άλλη αυτή η πληροφορία δεν πρόκειται να αλλάξει την κατάστασή σου. Ίσως η ανησυχία σου αυτή να είναι ένα μέρος ενός υποσυνείδητου κινήτρου να τιμωρήσεις τον εαυτό σου για τη παρελθοντική συμπεριφορά σου η οποία σε οδήγησε να προσβληθείς από Ηπατίτιδα C. Το μόνο που θα καταφέρεις με αυτό είναι να κάνεις τον εαυτό σου να νιώθει όλο και χειρότερα. Εκείνοι που είναι σε θέση να ζήσουν στο παρόν, και να αποδεχτούν αυτά που η κάθε μέρα έχει να τους προσφέρει, θα μπορέσουν πολύ πιο εύκολα να διατηρήσουν μια θετική στάση ζωής.

Όντας ευγνώμων

Ποια είναι τα δέκα πράγματα που σε κάνουν να νιώθεις ευγνώμων σήμερα; Πόσο γρήγορα μπορείς να ονομάσεις τα δέκα αυτά είναι μια καλή ένδειξη για την πνευματική κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι. Αντιμετωπίζοντας την  ηπατίτιδα C μπορεί εύκολα να χάσεις μερικές συνήθειες που αποτελούν μεγάλη πηγή χαράς ή υποστήριξης. Αναζητώντας εκείνα τα πράγματα που σε κάνουν να νιώθεις ευγνώμων απέναντι στη ζωή σου είναι ένας τρόπος να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου τα θετικά πράγματα αυτής της ζωής. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι θα σκεφτούν την αγάπη και την υποστήριξη της οικογένειας και των φίλων, ορισμένοι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι είναι εξίσου σημαντικό να θυμάσαι και τα μικρά πράγματα που σε κάνουν να νιώθεις ευγνωμοσύνη. Προτείνουν μάλιστα καθημερινή απογραφή μιας λίστας με τα δέκα πράγματα που σε κάνουν να νιώθεις αυτό το συναίσθημα (αποφεύγοντας να επαναλαμβάνεσαι).

Στην αρχή μπορεί να σου φαίνεται αρκετά δύσκολο, αλλά στην συνέχεια γίνεται  ευκολότερη η αναγνώριση των μικρών λεπτομερειών που κάνουν τη ζωή πιο ευχάριστη (για παράδειγμα: σταμάτησε να βρέχει όταν χρειάστηκε να βγεις έξω ή βρήκες μια ελεύθερη θέση παρκινγκ έξω από το σπίτι σου). Ρυθμίζοντας τον εαυτό σου να μάθει να εντοπίζει αυτά τα πράγματα που σε κάνουν να νιώθεις ότι η ζωή είναι ευχάριστη είναι ένας εγγυημένος τρόπος να ανεβάσεις την ψυχολογία  και την διάθεσή σου.

Θέτοντας στον εαυτό σου ρεαλιστικούς στόχους

Είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης σου να θέλεις να μεγαλώσεις, να αναπτυχθείς και να επιτύχεις. Το κάνουμε αυτό όλη την ώρα βάζοντας στόχους για τον εαυτό μας, από το να μάθουμε να μαγειρεύουμε ένα καινούργιο φαγητό μέχρι το να κατεβάσουμε τον προσωπικό μας χρόνο μας στην κολύμβηση. Είναι ένα τρομερά ισχυρό κίνητρο το να θέτουμε στόχους και να προσπαθούμε να τους υλοποιήσουμε. Για τα άτομα με ηπατίτιδα C, οι στόχοι μπορούν να περιστρέφονται γύρω από τη θεραπεία, πόσο γρήγορα μπορείς να επιστρέψεις πίσω στη δουλειά ή το πόσο γρήγορα θα νιώσεις πάλι σαν τον παλιό σου εαυτό.

Ενώ το να επιτυγχάνεις τους στόχους μπορεί να είναι πραγματικά ευχάριστο, θέτοντας μη ρεαλιστικούς στόχους και ως εκ τούτου αυξάνοντας τις πιθανότητες αποτυχίας μπορεί να αποδειχτεί ιδιαιτέρως καταστροφικό. Σε  κανέναν δεν αρέσει να αποτυγχάνει. Η επανειλημμένη αποτυχία θα φέρει ως αποτέλεσμα ένα συνεχές κατηγορώ απέναντι στον εαυτό σου, σε μια περίοδο της ζωής που έχει ανάγκη να του φέρεσαι με τρυφερότητα και αγάπη.

Το γέλιο είναι θεραπευτικό και βγήκε από τον παράδεισο

Το γέλιο είναι το απολύτως φυσιολογικό αποτέλεσμα μιας θετικής στάσης  ζωής, μάλιστα ως θεραπεία είναι εντελώς δωρεάν και τα οφέλη της είναι εκπληκτικά. Το γέλιο αυξάνει τα επίπεδα των φυσικών παυσίπονων  (ενδορφινών) του οργανισμού και αυτό καταστέλλει την ορμόνη του στρες, την αδρεναλίνη ή επινεφρίνη.

Το γέλιο είναι μια φανταστική προπόνηση για το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού μας. Αυξάνει τα επίπεδα των Τ- λεμφοκυττάρων που εξαπολύουν επίθεση στον ιό, ενισχύει τις κυκλοφορία των χημικών συστατικών του νευρικού συστήματος μέσα στο αίμα και διεγείρει την παραγωγή των αντισωμάτων που καταπολεμούν όλα τα είδη των λοιμώξεων. Και αν όλα αυτά δεν είναι αρκετά, το γέλιο είναι μια καλή καρδιαγγειακή προπόνηση, αυξάνοντας  και μειώνοντας του καρδιακούς ρυθμού και την αρτηριακή πίεση, ενισχύει την εγρήγορση της μνήμης, και περιορίζει την κατάθλιψη. Το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι αυτή η θεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί οπουδήποτε, από ανθρώπους με οποιαδήποτε κατάσταση υγείας και αυτομάτως να γίνει η πιο ευχάριστη παρέα που μπορεί κάποιος να έχει. Ακόμη και όταν είσαι μόνος σου ! Ναι, το να σκέφτεσαι πράγματα που σε κάνουν να γελάς όταν είσαι μόνος σου είναι μία πρόσθετη εκμετάλλευση του φυσικού αυτού αντικαταθλιπτικού και δεν είναι καθόλου ντροπή !

Ο αρνητικός τρόπος σκέψης

Παρόλο που η θετική στάση ζωής και το γέλιο έχουν ευεργετικά αποτελέσματα, γιατί είναι συχνά τόσο δύσκολο για τους ανθρώπους να υιοθετήσουν αυτές τις συμπεριφορές; Μια θεωρία ισχυρίζεται ότι η αρνητική στάση εξυπηρετεί κάποιο σκοπό για ορισμένα άτομα. Αυτό σημαίνει ότι επιζητούν από τους άλλους να  είναι υπεύθυνοι να τους φτιάξουν τη διάθεση ή να τρέξουν για να επιλύσουν τα προβλήματα τους. Αν έχεις αυτό τον τρόπο σκέψης, τότε για σένα τίποτα δεν είναι ποτέ λάθος σου, εάν τα πράγματα δεν πάνε με τον τρόπο που έχεις σχεδιάσει, και απαλλάσσεις τον εαυτό σου από κάθε ευθύνη. Όμως σίγουρα κάποιος άλλος ή κάποιο άλλο γεγονός πάντα  φταίει που τα πράγματα δεν σου πήγαν καλά. Νιώθεις επίσης, ότι οι άλλοι δεν έχουν προσδοκίες από εσένα, ενώ βέβαια εσύ έχεις από αυτούς…

Μια αρνητική στάση απέναντι στην υγεία σου μπορεί να σημαίνει ότι αποδέχεσαι ότι η υγεία σου δεν θα βελτιωθεί και δεν υπάρχει καμία ανάγκη να προγραμματίσεις τίποτα για ένα υγείες μέλλον. Ίσως αυτό να συνδυάζεται με μια στάση αυτολύπησης απέναντι στον εαυτό σου και με μια προσδοκία ότι οι άλλοι πρέπει να σου λύσουν όλα σου τα προβλήματα και ειδικά αυτά που δημιουργεί η νόσος. Όμως ένας τέτοιος τρόπος σκέψης σε αφοπλίζει από τα εφόδια που σίγουρα έχεις μέσα σου για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Για κάποιο λόγο δεν μπορείς να εντοπίσεις τις ικανότητες και τις αρετές σου και νομίζεις ότι μόνο οι άλλοι τις διαθέτουν και εν πάση περιπτώσει οφείλουν να σε βοηθούν στα πάντα… Έτσι εναποθέτεις το μέλλον σου στα χέρια άλλων και κάποια στιγμή θα προκαλέσεις τη δυσφορία τους και τον οίκτο τους, εφόσον συνεχώς ζητάς και μόνο ζητάς… Αλλά και χρηστικά να το δεις, να είσαι σίγουρος ότι οι άλλοι μπορεί να σου προσφέρουν κάποια πράγματα όσο περνάει από το χέρι τους και όσο τους επιβάλλει και επιτρέπει  η ιδιότητά τους  (πχ. οι γιατροί σου, οι φίλοι σου κλπ ) αλλά από ένα σημείο και μετά, δεν θα σου προσφέρουν τίποτα παραπάνω, καθώς έχουν και οι ίδιοι να ασχοληθούν με τη σωματική και ψυχική τους υγεία και ο χρόνος τους είναι πολύτιμος, όπως για όλους άλλωστε …

Αναλαμβάνοντας την ευθύνη

Το να έχεις ηπατίτιδα C δεν πρέπει να σε κάνει να απελπίζεσαι- υπάρχουν πολλά που μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Το πιο σημαντικό είναι να αναγνωρίσεις ότι έχεις ικανότητες, αρετές και επιλογές, και αυτές οι επιλογές μπορεί να οδηγήσουν στο να μπεις σε δράση. Αναλαμβάνοντας ευθύνη για την υγεία σου είναι ένα πολύ θετικό και προσοδοφόρο βήμα.

Πριν πάρεις οποιαδήποτε απόφαση ή προβείς σε οποιαδήποτε ενέργεια, καλό είναι να προσπαθήσεις να συγκεντρώσεις όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές. Για παράδειγμα, μπορεί να θέλεις να εξετάσεις τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα για οποιαδήποτε ενέργεια σκέφτεσαι να κάνεις.
Σκέψου ποιοι μπορούν να βοηθήσουν ή υποστηρίξουν στην διερεύνηση των επιλογών και αν είναι δυνατόν τη συμμετοχή αυτών στη διαμόρφωση ενός σχεδίου δράσης.

Το να έχεις την αίσθηση ότι έχεις τον έλεγχο για τις αποφάσεις και τις ενέργειες που θα πάρεις και θα κάνεις μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να νιώθεις λιγότερο άγχος, θυμό, ανημποριά και αρνητική διάθεση. Θυμήσου πρόκειται για την δική σου ζωή και υγεία.

Αναγνωρίζοντας τα συναισθήματά σου

Ανακαλύπτοντας ότι έχεις μια μακροχρόνια πάθηση είναι πιθανό να αμφισβητήσεις το πώς αισθάνεσαι για αρκετά πράγματα στη ζωή και, ως εκ τούτου, αυτό να προκαλέσει πολλά συναισθήματα. Η αντίδραση αυτή είναι πέρα για πέρα φυσιολογική. Μερικές φορές έχουμε την αίσθηση ότι η συναισθηματική αντίδρασή μας δεν είναι η σωστή, ειδικά όταν πρόκειται για ένα δύσκολο θέμα όπως η ηπατίτιδα C. Μπορεί να αισθανθείς ότι πρέπει να βάλεις τα συναισθήματα σου στο περιθώριο και να προσπαθήσεις να αντιμετωπίσεις την κατάσταση με τη λογική. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσεις ότι και οι δυο τρόποι αντίδρασης είναι σημαντικοί είτε αυτή είναι με λογική είτε αυτή είναι με συναίσθημα.

Είναι λογικό να βάζεις σε λειτουργία την λογική σου όταν έχεις να κάνεις με θέματα που αφορούν την θεραπεία σου, αλλά το να αποδεχτείς ότι έχεις μια σοβαρή ασθένεια είναι κάτι που γίνεται σε συναισθηματικό επίπεδο. Για να συμβιβαστείς με τα συναισθήματα και να μπορέσεις να τα αντιμετωπίσεις με τρόπο εποικοδομητικά, είναι πολύ σημαντικό πρώτα από όλα να τα αναγνωρίσεις. Αυτό δεν είναι πάντα τόσο εύκολο όσο ακούγεται, ειδικά αν βιώνεις περίοδο συχνών αλλαγών στην ζωή σου. Επίσης, ένα συναίσθημα μπορεί εύκολα να κρύβεται μέσα σε ένα άλλο – για παράδειγμα, ο θυμός πολύ συχνά κρύβεται μέσα στο φόβο ή πολλές φορές και το ανάποδο. Επίσης η ίδια η ασθένεια προκαλεί έντονες εναλλαγές στης διάθεση.

Μερικά από τα πιο συνηθισμένα συναισθήματα είναι τα ακόλουθα:

Πάγωμα

Το συναισθηματικό πάγωμα είναι πολύ συχνή αντίδραση που ακολουθεί την διάγνωση της ηπατίτιδας C. Αυτή η αντίδραση  μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικά ευεργετική, γιατί μπορεί να σου δώσει τον απαιτούμενο χρόνο για να ρυθμίσεις και να εξετάσεις τις λύσεις τις οποίες έχεις. Το αίσθημα του παγώματος μπορεί να επιστρέψει σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, ιδιαίτερα στο άκουσμα δυσάρεστων ειδήσεων.

Θλίψη

Αυτό είναι αρκετά συχνό συναίσθημα και δεν πρέπει να συγχέεται με το συναίσθημα της δυστυχίας. Βαθιά θλίψη ή θλίψη είναι συναισθήματα που συνοδεύουν την απώλεια, π.χ. την απώλεια της υγείας, απώλεια της ικανότητας για συμμετοχή σε δραστηριότητες (που μπορεί να ήταν σημαντικές για εσένα), απώλεια κάποιων ανθρώπων που ήταν κοντά σου ως τώρα, αλλά απομακρύνθηκαν στο άκουσμα της ασθένειάς σου… Επιπλέον, ενδέχεται να αντιμετωπίσεις βαθιά θλίψη για το παρελθόν, αυτολύπηση και ενοχές για συμπεριφορές που είχες κατά το παρελθόν, και για τις ευκαιρίες που μπορεί να έχασες ή τις σχέσεις που έχασες.

Θυμός

Το συναίσθημα του θυμού είναι μια φυσιολογική αντίδραση. Μπορεί να είσαι θυμωμένος με ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στη ζωή σου ή για κάτι που συνέβη στο παρελθόν και που μπορεί να έχει σχέση με το πώς κόλλησες. Μπορεί να έχεις συναισθήματα θυμού προς τον γιατρό σου, επειδή δεν μπορεί να καταλάβει και δεν δίνει βάση στις ανησυχίες σου ή επειδή σε στέλνει για συχνές και / ή δυσάρεστες εξετάσεις. Μπορείτε να αισθάνεσαι θυμό προς τους άλλους, που δεν φαίνεται να παίρνουν στα σοβαρά την ασθένειά σου, ή που μπορεί να είναι ανυπόμονοι απέναντί σου για το πόσο γρήγορα ενεργείς, ή μπορεί να απομακρύνθηκαν από κοντά σου…. Μπορεί να αισθάνεσαι θυμωμένος επειδή είσαι άρρωστος ή επειδή αισθάνεσαι ότι η ζωή σου πρέπει πλέον να έχει περιορισμούς.

Εξαπολύοντας κατηγορίες

Μπορεί να φταίει κάποιος άλλος για το ότι εσύ νοσείς αυτήν την στιγμή, ίσως κάποιος να νιώθεις ότι εν γνώσει του σε έβαλε κίνδυνο να εκτεθείς στον ιό ή θα ότι έπρεπε να σε είχε προστατέψει. Μπορείς να κατηγορείς τον εαυτό σου, θεωρώντας ότι θα μπορούσες να είχες πάρει κάποιες προφυλάξεις για να αποτρέψεις την λοίμωξη ή ότι κατά κάποιο τρόπο, τελικά  το άξιζες γιατί φέρθηκες ανεύθυνα απέναντι στον εαυτό σου.

Ενοχές

Για κάποια από τα προηγούμενα μπορεί να νιώθεις και ενοχές, αλλά ακόμη μπορεί να αισθάνεσαι ένοχος επειδή δεν μπορείς τώρα να φέρεις εις πέρας τις υποχρεώσεις σου ή επειδή κάποιος άλλος θα επωμιστεί κάποιες από τις δικές σου ευθύνες. Μπορεί να αισθανθείς ενοχές επειδή χρειάζεσαι βοήθεια από τους άλλους.

Μεμψιμοιρία

Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται συχνά με έναν υποτιμητικό τρόπο. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσεις και να κατανοήσεις ότι φυσικά θα υπάρξουν φορές που θα αισθανθείς λύπη για τον εαυτό σου, αλλά δεν είναι σημαντικό για σε κάνει να εγκλωβιστείς σε μια αρνητική στάση που θα παρεμποδίσει ή θα διακόψει οποιαδήποτε θετική δράση.

Ανησυχία

Αυτό το συναίσθημα συνδέεται συχνά με το συναίσθημα της απώλειας του ελέγχου ή της αβεβαιότητας σχετικά με τις σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές που μπορεί να αντιμετωπίσεις. Μπορεί να αισθανθείς ανήσυχος για τη ζωή γενικότερα, για το μέλλον, και πώς οι σχέσεις σου μπορεί να επηρεαστούν.

Φόβος

Μπορεί να έχεις το φόβο για το μέλλον, για το πώς η κατάστασή σου θα εξελιχθεί, τα συμπτώματα που μπορεί να αντιμετωπίσεις, εάν η θεραπεία θα έχει επιτυχία, αν θα μπορέσεις να αντεπεξέλθεις, αν η οικογένεια και οι φίλοι σου θα σταθούν δίπλα σου και τελικά, ο φόβος του θανάτου.

Διαχείριση των συναισθημάτων σου

Η διαχείριση των συναισθημάτων δεν είναι πάντα εύκολη. Ωστόσο, υπάρχουν πράγματα που μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις:

•Προσπάθησε να αναγνωρίσεις τα συναισθήματά σου.
•Προσπάθησε να κατανοήσεις το γιατί τα νιώθεις ή από πού προέρχονται
•Προσπάθησε να μην τα αφήσεις να σε επηρεάσουν επειδή αυτό μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε μια λανθασμένη αίσθηση ή αντίληψη ότι είσαι θύμα ή ανίκανος να αντιμετωπίσεις τη ζωή γενικότερα και ότι  αυτά που νιώθεις θα σε ελέγχουν και θα σε οδηγούν σε καταστάσεις που δεν θα σου είναι χρήσιμες ή ευχάριστες.

Αναγνωρίζοντας τα συναισθήματά σου, αποδέχεσαι ότι είναι μέρος της πραγματικότητας και συμφιλιώνεσαι με την ύπαρξή τους, ακόμη κι αν είναι ή τα θεωρείς αρνητικά. Τα συναισθήματά σου δεν σε κάνουν ένα καλό ή κακό άνθρωπο και δεν θα πρέπει να αρχίσεις να κρίνεις τον εαυτό σου επειδή υπάρχουν, απλά θα πρέπει να σκεφτείς πώς μπορείς να τα διαχειριστείς και να τα ελέγξεις προς το συμφέρον σου, τη σωματική και ψυχική σου υγεία και την ισορροπία σου.

Αφού αναγνωρίσεις ότι νιώθεις θυμό, λύπη, ενοχή, κλπ μπορεί να θελήσεις να εξερευνήσεις γιατί αισθάνεσαι με αυτόν τον τρόπο. Μερικές φορές τα συναισθήματα συνδέονται στενά με τους ανθρώπους και με τα γεγονότα που έχουν υπάρξει και συμβεί κατά το παρελθόν, ή με αυτά που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή.
Μπορεί να βοηθηθείς, αν  σκεφτείς τα εξής:
•Έχω αισθανθεί με αυτόν τον τρόπο κατά το παρελθόν και σε ποιες περιπτώσεις ;

• Μήπως τα συναισθήματα περνούν ή αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου;

• Μπορώ και θέλω να κάνω κάτι για να αντιμετωπίσω τα συναισθήματα μου;

Δεν είναι πάντα απαραίτητο να ασχοληθείς με τα συναισθήματά σου. Μερικές φορές είναι πολύ καλύτερα απλά να επιτρέψεις στον εαυτό σου να αισθανθείς θυμωμένος ή λυπημένος, κλπ. Αυτό μπορεί να σε βοηθήσει να συμβιβαστείς με την διαδικασία. Να θυμάσαι ότι δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος για να αισθάνεσαι, και δεν υπάρχει συγκεκριμένη χρονική στιγμή και συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο θα πρέπει να αισθάνεσαι συγκεκριμένα πράγματα. Μερικές φορές, μπορεί να νιώσεις και καινούργια ή περίεργα συναισθήματα που μπορεί να σε ανησυχήσουν και να σε οδηγήσουν σε απροσδόκητες αντιδράσεις. Αυτές οι περίεργες αντιδράσεις σου μπορεί μάλιστα να γίνουν αντιληπτές και από άλλους.
Εάν αισθανθείς στενοχώρια για τα συναισθήματά σου ή τον τρόπο που σε κάνουν να συμπεριφέρεσαι, μπορεί να σου φανεί χρήσιμο να βρεις κάποιον να μιλήσεις. Ίσως οι αντιδράσεις των άλλων ανθρώπων απέναντι στα συναισθήματά σου,  να σου δημιουργούν ανησυχία, ανασφάλεια ή εκνευρισμό. Μπορεί οι άλλοι  να φέρονται αποστασιοποιημένα ή με δυσαρέσκεια. Μπορεί να τους αισθάνεσαι επικριτικούς, αποστασιοποιημένους και ανυπόμονους να απαλλαγείς από αυτά και να ξαναγυρίσεις στον προηγούμενο γνώριμο σε αυτούς τρόπο συμπεριφοράς σου. Μην νομίζεις όμως ότι οι άλλοι αντιλαμβάνονται ακριβώς το  πώς εσύ αισθάνεσαι. Όπου σου δίνεται η ευκαιρία, καλό είναι να κοινοποιείς και να εξηγείς στους άλλους ακριβώς το πώς αισθάνεσαι, και ως αντάλλαγμα, να τους ρωτήσεις και πώς αισθάνονται αυτοί. Προσπάθησε να εξηγήσεις, αν μπορείς, γιατί αισθάνεσαι με αυτόν τον τρόπο και προσπάθησε να τους δώσεις να καταλάβουν ότι αυτό είναι κάτι προσωρινό και θα περάσει, αλλά προς το παρόν είναι κάτι φυσιολογικό για εσένα.
Αν ένα συναίσθημα είναι επίμονο, επαναλαμβανόμενο ή οδυνηρό τότε  ίσως να θελήσεις να εξετάσεις κάποιους τρόπους αντίδρασης. Για παράδειγμα, στις ημέρες που αισθάνεσαι πεσμένος, αλλά γνωρίζοντας από την εμπειρία σου ότι μάλλον θα νιώσεις καλύτερα την επόμενη μέρα, θα μπορούσες να δοκιμάσεις να κάνεις μια συμφωνία με τον εαυτό σου. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει ένα απλό μήνυμα όπως «εγώ θα επιτρέψω στον εαυτό μου να είναι λυπημένος σήμερα με την προϋπόθεση ότι αύριο θα είναι μια καλύτερη μέρα, γιατί μου έχει ξανασυμβεί και γιατί έτσι συνήθως γίνεται». Μπορεί να εκπλαγείς ευχάριστα με την αποτελεσματικότητα αυτής της τεχνικής.
Μερικά συναισθήματα, ιδιαίτερα εκείνα που σχετίζονται με παρελθοντικές δυσάρεστες καταστάσεις μπορεί να είναι δυσκολότερο να αντιμετωπιστούν. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να είναι καλύτερο να επιτρέψεις στον εαυτό σου να αισθανθεί με τον τρόπο που αυτός θέλει. Προσπάθησε να μειώσεις την επίδραση που έχουν αυτά τα συναισθήματα πάνω σου εκπονώντας ένα σχέδιο δράσης. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει και την αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας. Να θυμάσαι πάντα ότι το παρελθόν δεν μπορεί να αλλάξει και το σήμερα είναι που μετράει…

Διαχείριση μιας δυσάρεστης ημέρας

Οι καλές και οι κακές μέρες είναι μέρος της πραγματικότητας της ζωής. Συχνά η διάθεση των ανθρώπων πέφτει ανάμεσα στις καλές και κακές μέρες. Ωστόσο, η φύση ορισμένων ασθενειών όπως της ηπατίτιδας C, μπορεί να προκαλέσει κάποιες φορές μερικές πραγματικά απαίσιες ημέρες, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Αξίζει να ασχοληθείς με το πώς μπορείς να διαχειριστείς αυτές τις κακές ημέρες. Προσπάθησε να είσαι προσεκτικός και να διερευνήσεις εάν πρόκειται για μια συνηθισμένη  κακή μέρα, ή εάν αυτή η αδιαθεσία – κακή διάθεση οφείλεται στην εξέλιξη της ασθένειάς σου και ίσως  χρειάζεσαι να σε δει κάποιος γιατρός. Κρατώντας ένα ημερολόγιο με το ιστορικό των ανεπιθύμητων ενεργειών μπορεί να σε βοηθήσει να παρακολουθήσεις πόσο συχνά νιώθεις δυσάρεστα. Μπορείτε στη συνέχεια να παρακολουθήσεις την συχνότητα και την ένταση αυτών των δυσάρεστων ημερών.

Αν αρχίσουν να αυξάνονται σε συχνότητα ή ένταση  οι κακές ημέρες, έχει έρθει η ώρα να ενημερώσεις το πρόσωπο που είναι υπεύθυνο για τη φροντίδα σου.  Η  λοίμωξη και η θεραπεία για την ηπατίτιδα C μπορεί να πάρει ένα μέρος της ζωής σου. Σε κάποιες περιπτώσεις ανθρώπων θα υπάρξουν παρενέργειες που οποιαδήποτε προσπάθεια και να κάνουν ώστε να τις καταπολεμήσουν θα πέσει στο κενό. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να χρειάζεσαι επαγγελματική παρέμβαση. Για παράδειγμα, η κατάθλιψη είναι ίσως η πιο συνηθισμένη ανεπιθύμητη ενέργεια της θεραπείας από την ηπατίτιδα C. Αν νιώθεις καταθλιπτικά ή λυπημένος , σε αρκετά συχνά διαστήματα σταμάτα να το υπομένεις αυτό και προσπάθησε να μιλήσεις με το γιατρό σου, ο οποίος μπορεί να είναι σε θέση να συνταγογραφήσει ένα φάρμακο που θα βοηθήσει πραγματικά. Υπάρχει διαθέσιμη θεραπεία για την καταπολέμηση της ή την ανακούφιση σωματικών συμπτωμάτων όπως κόπωση και πόνος.

Οι δυσάρεστες ημέρες που σχετίζονται με τα σωματικά συμπτώματα μπορεί να είναι ευκολότερο να αντιμετωπιστούν. Αυτό που είναι ιδιαιτέρως εκνευριστικό είναι τα συνεχόμενα αισθήματα κούρασης ή αδιαθεσίας τα οποία σε εμποδίζουν να προγραμματίσεις την ζωή σου. Προσπάθησε να έχεις ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης που απαιτεί λίγη ενέργεια για εκείνες τις ημέρες, ίσως το να δεις μια ταινία ή να διαβάσεις ένα καλό βιβλίο να βοηθήσουν αρκετά να περάσουν μέρες σαν και αυτές. Ίσως θα μπορούσες να κρατήσεις ένα έτοιμο γεύμα στην κατάψυξη ή πολλές κονσέρβες τροφίμων στο ντουλάπι για όταν θα αισθανθείς αδυναμία να μαγειρέψεις. Έχοντας ένα σχέδιο δράσης σημαίνει ότι θα είσαι σε θέση να βγάλεις την ημέρα, και θα είσαι έτοιμος να πολεμήσεις για την επόμενη και αυτό θα έχει αποτέλεσμα να νιώθεις μια αίσθηση ελέγχου της κατάστασης, γνωρίζοντας πλέον πρακτικούς τρόπους για να αντιμετωπίσεις αυτές τις άσχημες μέρες και στο μέλλον.

Αν κακή σου ημέρα οφείλεται στο ότι δυσκολεύεσαι να ανταπεξέλθεις ή στο ότι αισθάνεσαι κατάθλιψη, τότε εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείς να κάνεις. Πρώτον, προσπάθησε να αποδεχθείς ότι κάποιες μέρες θα είναι καλύτερα από τις άλλες και προσπάθησε να ζήσεις στο ’’εδώ και τώρα’’ μια ημέρα τη φορά. Επέτρεψε στον εαυτό σου να αισθανθεί  όπως αυτός θέλει χωρίς να του κάνεις κριτική. Προσπάθησε να αντιληφθείς και να κατανοήσεις γιατί αισθάνεσαι πεσμένος, αν υπήρχε κάτι που το πυροδότησε  ή αν υπήρχε κάτι που θα μπορούσε να το αποτρέψει ή να το αλλάξει. Το πιθανότερο είναι ότι δεν θα έχεις όλες τις απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις, αλλά αξίζει να το διερευνήσεις. Μερικές φορές τα απλά πράγματα είναι που μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Για παράδειγμα, η σωματική άσκηση είναι γνωστό ότι αυξάνει τις χημικές ουσίες του εγκεφάλου που έχουν θετική επίδραση στη διάθεση μας (ενδορφίνες). Κάνοντας μια βόλτα ή ένα απαλό κολύμπι μπορεί να βοηθήσει, αλλά να είναι προσεκτικός ώστε να μην το παρακάνεις.

Είναι πιθανό να έχει αναπτυχθεί ένα μοτίβο αρνητικής σκέψης το οποίο μπορεί να μην είναι αποκλειστικά δική σου ευθύνη. Ίσως είναι μια αντίδραση που έχεις υιοθετήσει από μια πολύ τρυφερή ηλικία για πολλά χρόνια και πιθανώς οι πιο κοντινοί σου άνθρωποι να την αποδέχονται για εσένα και να την ενισχύουν με τη δική τους συμπεριφορά. Αν αυτή την αντίδραση την έχεις βαρεθεί και θέλεις να την αλλάξεις, θα μπορούσες να ρωτήσεις τον εαυτό σου τι είναι πιθανό να κερδίζεις από αυτόν τον τρόπο σκέψης. Σε τι ωφελεί να τον διατηρήσεις. Η αλλαγή των συνηθισμένων τρόπων σκέψης και συμπεριφορών μπορεί να είναι μια εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία. Οι περισσότερες από τις συνήθειες και τις συμπεριφορές μας έχουν αναπτυχθεί από τα παιδικά μας χρόνια και οι ρίζες τους βρίσκονται κρυμμένες σε υποσυνείδητο επίπεδο. Κατά συνέπεια, μπορούμε μην έχουμε κανένα έλεγχο πάνω σε αυτές τις σκέψεις και συμπεριφορές. Ακόμα και αν είσαι πρόθυμος να προσπαθήσεις να τις αλλάξεις αυτό θα απαιτήσει αφοσίωση στον στόχο και επιμονή.

Πρώτον, χρειάζεται προσοχή.  Ψάξε για τις συνέπειες που φέρνουν μαζί τους οι αρνητικές σκέψεις.
Δεύτερον, υπενθύμισε στον εαυτό σου γιατί δεν θέλεις να συμβαίνουν αυτές οι συνέπειες.

Τρίτον, δημιούργησε ένα σχέδιο δράσης:

Παρακάτω υπάρχει ένα απλοϊκό παράδειγμα, που δείχνει ξεκάθαρα πώς μια διαφορετική προσέγγιση μπορεί να κάνει την διαφορά: ας πούμε ότι έχεις ξυπνήσει ένα πρωί και δεν μπορείς να μπεις στην διαδικασία να πλυθείς και να ντυθείς. Καλό είναι να υπενθυμίσεις στον εαυτό σου την τελευταία φορά που συνέβη αυτό. Την τελευταία φορά που δυσκολεύτηκες να πλυθείς και να ντυθείς το μόνο που έκανες ήταν να τρως πατατάκια για πέντε συνεχόμενες ημέρες. Μετά το τέλος αυτών των 5 ημερών το αποτέλεσμα ήταν να νιώθεις εντονότατη κατάθλιψη από την οποία σου πήρε περίπου τρεις εβδομάδες να ξεπεράσεις. Ίσως αυτή τη φορά μπορείς να δοκιμάσεις να δεχτείς ότι απλά σήμερα δεν αισθάνεσαι καλά και ότι καλό θα ήταν να μπεις στην δράση κάνοντας ένας χαλαρωτικό μπάνιο. Ενώ θα χαλαρώνεις στο μπάνιο, σκέψου μια λίστα με τα ευχάριστα πράγματα που θα μπορούσες να κάνεις αυτή την ημέρα.
Αυτή θα μπορούσε να περιλαμβάνει:

•    Να έρθεις σε επαφή με ένα φίλο

•    Να κάνεις μια επίσκεψη ή ένα τηλεφώνημα σε κάποιον που θα σε κάνει να νιώσεις καλά

•    Να κάνεις μια δουλειά απαραίτητη που αν την τελειώσεις θα αισθανθείς πολύ ευχάριστα ή/και μια δραστηριότητα που έτσι κι αλλιώς σου είναι ευχάριστη. Δώσε αρκετό χρόνο σε κάθε μια από τις δραστηριότητες σου, καλό είναι να μην τις κάνεις βιαστικά και να αποφύγεις να ασκήσεις πίεση στον εαυτό σου. Προς το τέλος της ημέρας σκέψου τι έχεις καταφέρει και παρατήρησε ότι θα έχει αλλάξει η πρωινή αρνητική διάθεση. Όταν αποφασίσεις  και καταφέρεις να ξεκινήσεις την ημέρα σου, όλα τα υπόλοιπα θα έρθουν μόνα τους. Εάν αρχίσεις να πετυχαίνεις να ξεκινάς την ημέρα κάπως έτσι, τότε θα έχεις μάθει έναν καινούργιο τρόπο αντίδρασης στο συνήθη αρνητικό τρόπο σκέψης.

Πώς να αντιμετωπίσεις τους γύρω σου

Η ηπατίτιδα C μπορεί να μετατρέψει σε πρόκληση  την διαδικασία της αντιμετώπισης των ανθρώπων γύρω σου. Η ηπατίτιδα C μπορεί να σε κάνει να νιώσεις:

•    Ευερέθιστος, ευέξαπτος
•    Εγωκεντρικός και εσωστρεφής
•    Κουρασμένος και χωρίς διανοητική και ψυχική ενέργεια
•    Κατάθλιψη και ανασφάλεια

Είναι σημαντικό να σου αναγνωρίσεις ότι αυτές οι συναισθηματικές αντιδράσεις είναι προϊόν της ασθένειας. Μόλις το αποδεχτείς αυτό, θα γίνει ευκολότερη η αντιμετώπιση των άλλων ανθρώπων. Πολλές φορές θα σου είναι αδύνατο να μετριάσεις τις αντιδράσεις σου και αυτό θα ωθεί τους ανθρώπους μακριά, ιδίως εκείνους που βρίσκονται ποιο κοντά σου. Το παράδοξο είναι ότι  αυτοί είναι ακριβώς οι άνθρωποι των οποίων η υποστήριξη είναι η πιο σημαντική.

Η φύση της ηπατίτιδας C περιέχει τις εναλλαγές στην διάθεσης, την κατάθλιψη κ.λπ. Κατανοώντας το αυτό σε βοηθά στο να μην παίρνεις τοις μετρητοίς και βαρέως την συναισθηματική σου κατάσταση. Η συναισθηματική ανισορροπία  μπορεί βέβαια να σου προκαλέσει εκνευρισμό με τους ανθρώπους γύρω σου και να τους κάνει κι εκείνους να εκνευριστούν με τη σειρά τους. Είναι σημαντικό να διασφαλίσεις ότι οι άλλοι αναγνωρίζουν ότι η συμπεριφορά σου προκαλείται από τη νόσο και ότι καλό θα ήταν να μην παίρνουν προσωπικά όλα αυτά που κάνεις και δεν τους αρέσουν. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι αυτές τις εναλλαγές της διάθεσης  δικαιούσαι να τις χρησιμοποιείς ως μια δικαιολογία για να κάνεις πάντα το δικό σου και να σε ’’νταντεύουν’’ οι άλλοι, όσο κι αν αυτοί σε αγαπούν και σε νοιάζονται.

Γνωρίζοντας την ευαισθησία σου στις εναλλαγές τις διάθεσης σου και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτό στους άλλους είναι σημαντικό να μπορέσεις να αποκτήσεις κάποιον έλεγχο πάνω σε αυτές τις καταστάσεις, για να είσαι κύριος του εαυτού σου και να δείξεις σεβασμό και ευγνωμοσύνη σε αυτούς που σε νοιάζονται και ιδιαίτερα αν αυτοί είναι οι ηλικιωμένοι σου γονείς, που μπορεί και οι ίδιοι να έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας, κατάθλιψη και την αίσθηση ότι είναι ’’ανήμποροι’’.

Προσοχή μην απομονωθείς

Το να αισθάνεσαι, μόνος, με κατάθλιψη και απομονωμένος είναι ένα κοινό γνώρισμα κάποιου που πάσχει από κάποια χρόνια σοβαρή ασθένεια. Το να νιώθεις μόνος σου δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν έχεις ανθρώπους γύρω σου. Η αίσθηση της μοναξιάς μπορεί να προέρχεται από το συναίσθημα ότι κανείς δεν καταλαβαίνει τι περνάς, ή ότι νιώθεις μια πολύ διαφορετική κατάσταση σε σχέση με όλους τους άλλους που όσο κι αν την αναγνωρίζουν ή προσπαθούν να την κατανοούν, δεν τη βιώνουν όπως εσύ.

Μερικές φορές είναι σημαντικό και απαραίτητο να βρίσκεσαι μόνος σου. Αυτό θα σου δώσει χρόνο να σκεφτείς το πώς μπορείς να αντιδράσεις. Αλλά το να επιλέξεις να είσαι μόνος σου από το να απομονωθείς είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα. Το να απομονωθείς μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίζεις το πότε μπαίνεις σε διαδικασία απομόνωσης . Αν αναγνωρίσεις αυτήν την συμπεριφορά τότε η διαπίστωση αυτήμπορεί να σε βοηθήσει να επιδιώξεις επαφή με κάποιον αντί να απομονωθείς από όλους. Όπου είναι εφικτό, προσπάθησε να είσαι σε επαφή με τους φίλους σου. Μπορεί να χρειαστούν αλλαγές στο κάθε πότε θα τους βλέπεις εξαιτίας του ότι θα έχεις λιγότερη ενέργεια και διάθεση. Όμως, όσο είναι δυνατό, προτείνεται το να κρατήσεις την επαφή με τους ανθρώπους που σου είναι σημαντικοί. Μερικές φορές είναι αρκετοί ένας ή δύο στενοί φίλοι και όχι πλέον όλοι όσοι έκανες παρέα κάποτε.

Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό της απομόνωσης  είναι ότι μπορεί να σε αποκόψει από το να πάρεις σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη νόσο, τη θεραπεία ή και για τα γεγονότα και τους ανθρώπους που μπορούν να σου παρέχουν βοήθεια. Καλό είναι να μείνεις σε επαφή με τους επαγγελματίες της υγείας που ασχολούνται με την ηπατίτιδα C ή τις σχετικές οργανώσεις και ομάδες υποστήριξης, έτσι ώστε να μπορείς να παραμένεις ενήμερος.

Καινούργιες σχέσεις

Αν δεν βρίσκεις γύρω σου ανθρώπους που είναι σε θέση να καταλάβουν  το πώς η ηπατίτιδα C επηρεάζει την ζωή σου, τότε μπορεί να χρειαστεί να ψάξεις για υποστήριξη σε νέες σχέσεις. Για παράδειγμα, αν είσαι αρκετά τυχερός και υπάρχει κάποια ομάδα υποστήριξης κοντά στην περιοχή σου ίσως θα ήταν καλό να εξετάσεις το ενδεχόμενο να έρθεις σε επαφή με την ομάδα αυτή. Το να ακούσεις και να μοιραστείς κοινές ανησυχίες και κοινά βιώματα μπορεί να σε ανακουφίσει από την μοναξιά και την απομόνωση.

Το να μάθεις ότι κάποιος κοντινός σου πάσχει από ηπατίτιδα C μπορεί να σου προκαλέσει ψυχικό  πόνο και φόβο. Η διαχείριση αυτών των συναισθημάτων μπορεί γίνει ευκολότερη ερχόμενος σε επαφή και μαζεύοντας πληροφορίες από άλλους ανθρώπους που ζουν και αυτοί με κάποιον που νοσεί από ηπατίτιδα.

Πώς μπορείς να διαχειριστείς το ότι ο άνθρωπος αυτός βρέθηκε θετικός;

Ζώντας με κάποιον που πάσχει από μια χρόνια ασθένεια, όπως η ηπατίτιδα C, μπορεί να σε κάνει να νιώθεις μόνος και φοβισμένος. Οι άνθρωποι με ηπατίτιδα C μπορεί να αισθανθούν ιδιαιτέρως δύσκολα όταν λαμβάνουν θεραπεία. Κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων, τόσο το άτομο που νοσεί όσο και οι άνθρωποι γύρω του μπορεί να χρειαστούν ψυχολογική υποστήριξη. Οι κοντινές σε εσένα ομάδες υποστήριξης μπορεί να σου φανούν πολύ χρήσιμες για την παροχή πληροφοριών, βοήθειας αλλά και με στρατηγικές αντιμετώπισης.

Κατανόηση των δυσκολιών της ηπατίτιδας C

Σε μερικούς άνθρωποι η λοίμωξη από ηπατίτιδα C μπορεί να διαταράξει την καθημερινότητα τους και την γενικότερη ποιότητα  ζωή τους. Μολονότι η ηπατίτιδα C είναι μια σχετικά ιάσιμη νόσος η θεραπεία μπορεί να προκαλέσει αρκετές ανεπιθύμητες ενέργειες. Οι άνθρωποι συχνά χρειάζονται βοήθεια και ενθάρρυνση για να διαχειριστούν  τις ανεπιθύμητες ενέργειες και να ολοκληρώσουν τη θεραπεία τους

Ζώντας με κάποιον που νοσεί από ηπατίτιδα C και προφυλάσσοντας τον εαυτό σου

Αν ζεις με κάποιον που έχει ηπατίτιδα C, θα χρειαστεί να πάρεις απλές προφυλάξεις για να προστατεύσεις τον εαυτό σου από την λοίμωξη. Η ηπατίτιδα C κυρίως μεταδίδεται μέσω της επαφής του αίματος με αίμα. Έτσι λοιπόν, τα μέλη της οικογένειας δεν θα πρέπει να μοιράζονται ξυραφάκια, οδοντόβουρτσες, νυχοκόπτες και ψαλίδια νυχιών, και γενικά οποιοδήποτε αντικείμενο προσωπικής υγιεινής ή καλλωπισμού είναι αιχμηρό και μπορεί να έχει πάνω του με αίμα, έστω και σε απειροελάχιστες ποσότητες.

Η ηπατίτιδα C δεν μεταδίδεται μέσω της αγκαλιάς  ή δίνοντας ένα φιλί. Μπορείς επίσης να διατηρήσεις μια υγιή σεξουαλική ζωή, σε μια μακροχρόνια σχέση, χωρίς τον κίνδυνο της λοίμωξης, αρκεί να αποφύγεις σεξουαλικές πρακτικές που μπορεί να σε φέρουν σε επαφή με το αίμα του ανθρώπου που νοσεί (πχ απροφύλακτο πρωκτικό σεξ). Η ενδοοικογενειακή λοίμωξη είναι αρκετά σπάνια, αλλά μπορεί να συμβεί ανάμεσα σε ανθρώπους που ζουν μαζί για πολύ καιρό και μπορεί να τύχει να έρθουν σε πολύ στενή επαφή (όχι σεξουαλική)  που τους έχει προκαλέσει αμυχές ή μικροτραυματισμούς (πχ. όταν τα μικρά παιδιά μαλώνουν μεταξύ τους ή όταν μαλώνουν οι γονείς με τα παιδιά…). Έτσι, αν έχεις ζήσει με κάποιον που είχε ηπατίτιδα C για μεγάλο χρονικό διάστημα, ή αν έκανες παιδιά ενώ εσύ ή ο σύντροφός σου είχε ηπατίτιδα C, είναι μια καλή ιδέα εσύ μαζί με τα παιδιά σου να κάνετε μια προληπτική εξέταση.