Η έλευση των αντιικών φαρμάκων άμεσης δράσης μπορεί δικαίως να περιγραφεί ως μια επανάσταση στη θεραπεία της χρόνιας ηπατίτιδας C, αλλά οι πιθανές προκλήσεις εξακολουθούν να υπάρχουν- όπως οι αλληλεπιδράσεις φαρμάκων και το κόστος, ανάφερε ο Heinrich Wedemeyer στους συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια της ολομέλειας της Πέμπτης στο 14ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για το AIDS στις Βρυξέλλες.
Η χρόνια ηπατίτιδα C είναι παραδοσιακά δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Μέχρι πρόσφατα, η συνήθης περίθαλψη ήταν η διπλή θεραπεία με πεγκυλιωμένη ιντερφερόνη (Pegasys ή PegIntron) και ριμπαβιρίνη, η οποία διαρκεί μέχρι και ένα χρόνο, – ίσως ακόμη περισσότερο στους ασθενείς που πάσχουν από συλλοίμωξη HIV και ηπατίτιδας C (HCV)- έχει ευρέως γνωστές παρενέργειες και προσφέρει μόνο ένα μικρό ποσοστό θεραπείας, ειδικά στους ασθενείς με δυσμενείς παράγοντες, όπως η προχωρημένη ηπατική ίνωση.
Η ανάπτυξη των αντιικών φαρμάκων άμεσης δράσης (ΑΦΑΔ) έχει περιγραφεί από πολλούς ως επαναστατική. Κοιτάζοντας στο λεξικό τον ορισμό της λέξης «επανάσταση», ο Wedemeyer, της Ιατρικής Σχολής του Ανόβερο, της Γερμανίας, συμφώνησε ότι οι νέες θεραπείες συντελούν στη «ριζική και βαθιά αλλαγή στις σχέσεις και τις τεχνολογικές συνθήκες», στη «ριζική απομάκρυνση από οποιοδήποτε ιστορικό μοτίβο» και αποτελούν «πρόκληση για την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων».
Τα πρώτα εγκεκριμένα ΑΦΑΔ, η μποσεπρεβίρη (Victrelis), ένας αναστολέας της πρωτεάσης της ηπατίτιδας C και η τελαπρεβίρη (Incivo ή INCIVEK), πρέπει να χρησιμοποιούνται με πεγκυλιωμένη ιντερφερόνη/ριμπαβιρίνη. Παρά το γεγονός ότι μπορούν να συντομεύσουν τη διάρκεια της θεραπείας και να συμβάλλουν στη βελτίωση των ποσοστών της παρατεταμένης ιολογικής ανταπόκρισης (ΠΙΑ, που θεωρείται θεραπεία), αυξάνουν τις παρενέργειες, την πολυπλοκότητα του θεραπευτικού σχήματος και τις αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα.
Πολλά φάρμακα επόμενης γενιάς κατά της ηπατίτιδας C, τα οποία βρίσκονται στο στάδιο της έγκρισης είναι καλύτερα ανεκτά, καταλληλότερα και αυξάνουν τα ποσοστά ίασης ακόμη περισσότερο – συχνά στο εύρος από 90 έως 100% για τους ασθενείς με ευνοϊκούς προγνωστικούς παράγοντες ανταπόκρισης. Ως επιπρόσθετη θεραπεία, θα βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με ιντερφερόνη, αλλά η πραγματική επανάσταση θα είναι τα από του στόματος θεραπευτικά σχήματα χωρίς ιντερφερόνη.
Ο Wedemeyer εξήγησε ότι όχι μόνο οι νέες θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές, αλλά τα από του στόματος θεραπευτικά σχήματα θα «αυξήσουν δραματικά» τον αριθμό των θεραπευθέντων ασθενών, πολλοί από τους οποίους δεν μπορούν να ανεχθούν την ιντερφερόνη. Τελικά, «θα είμαστε σε θέση να χορηγήσουμε θεραπεία σε σχεδόν όλους τους ασθενείς», και ελπίζω, αν αυτό γίνει ευρέως γνωστό, οι παθολόγοι να έχουν περισσότερες πιθανότητες να διεξάγουν εξετάσεις για την ηπατίτιδα C και να προσφέρουν θεραπεία.
Οι πιο αποτελεσματικές θεραπείες δεν θα αυξήσουν μόνο την πιθανότητα της παρατεταμένης ιολογικής ανταπόκρισης, αλλά οι μελέτες έχουν δείξει ότι η ΠΙΑ σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εξέλιξης της προχωρημένης ηπατικής νόσου, του καρκίνου του ήπατος και της θνησιμότητας. Οι νέες θεραπείες «δεν θα θεραπεύσουν μόνο την ηπατίτιδα C, αλλά θα σώσουν ζωές», επεσήμανε ο Wedemeyer.
Επιπλέον, η θεραπεία με παρατεταμένη ανταπόκριση – η οποία εξαλείφει ουσιαστικά το μολυσματικό ιό – εμποδίζει επίσης την μετάδοση του ιού και αναμένεται να μειώσει τη συχνότητα εμφάνισης της ηπατίτιδας C, ειδικά μεταξύ των ατόμων που κάνουν χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών.
Ο Wedemeyer έκανε μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία της ανάπτυξης των ΑΦΑΔ κατά της ηπατίτιδας C, η οποία τα τελευταία δύο χρόνια έχει οδηγήσει στη δημοσίευση πρωτοποριακών νέων ευρημάτων κάθε δύο μήνες, αρχίζοντας από την πρώτη έκθεση για την ΠΙΑ με δύο ΑΦΑΔ (το daclatasvir και το asunaprevir) στην εφημερίδα του Φεβρουαρίου 2012 με την ονομασία «New England Journal of Medicine». Οι νέες θεραπείες έχουν αυξήσει τα ποσοστά ανταπόκρισης στη θεραπεία για τα άτομα με συλλοίμωξη HIV και ηπατίτιδας C, καθώς και για τα άτομα με μονο-λοίμωξη της ηπατίτιδας C.
Ο Wedemeyer παρουσίασε μια λίστα με ΑΦΑΔ και τον τρόπο με τον οποίο παρεμβαίνουν στα διάφορα στάδια του κύκλου ζωής της ηπατίτιδας C:
• Οι αναστολείς της πρωτεάσης της ηπατίτιδας C – με κατάληξη «previr» – περιλαμβάνουν εγκεκριμένα φάρμακα όπως τη μποσεπρεβίρη και την τελαπρεβίρη καθώς και το simeprevir (υποβλήθηκαν για έγκριση στην ΕΕ και στις ΗΠΑ), τα asunaprevir, danoprevir, faldaprevir, sovaprevir, ABT-450 και το MK-5172.
• Οι αναστολείς της πολυμεράσης της ηπατίτιδας C – με κατάληξη «buvir» – μπορεί να είναι νουκλεοσιδικά/νουκλεοτιδικά ανάλογα όπως το sofosbuvir (που έχει επίσης υποβληθεί για έγκριση), το mericitabine και το ALS-2200 (VX-135), ή μη νουκλεοσιδικά όπως τα deleobuvir, setrobuvir, ABT-072, ABT-333, BMS-791325 και το VX-222.
• Οι αναστολείς NS5A – με κατάληξη «asvir» – που περιλαμβάνουν τα daclatasvir, ledipasvir και ABT-267.
Άλλοι τύποι των νέων θεραπειών που υποβάλλονται σε δοκιμές περιλαμβάνουν το miravirsen, έναν αναστολέα microRNA, το θεραπευτικό υποψήφιο εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας C, TG4040 και τους αναστολείς της κυκλοφιλίνης.
Η μία κατηγορία είναι καλύτερη από την άλλη; «Κάθε κατηγορία έχει καλά και κακά φάρμακα από την άποψη της δραστικότητας, της αντοχής και των παρενεργειών, που καθιστά τα πράγματα λίγο πιο περίπλοκα» εξήγησε ο Wedermeyer. Ο μεγάλος αριθμός των δοκιμών και τα πολλαπλά υπό μελέτη θεραπευτικά σχήματα αυξάνουν τη σύγχυση.
